آمریکا برای تحریم بانک های ایرانی، دو ابزار قدرتمند به نام دلار و سوئیفت و ایران نیز در مقابل، ریال و جایگزین هایی برای سوئیفت را در اختیار دارد که باید به نحو احسن از آنها استفاده کند.
به گزارش «آزادی» ، علی حایری از اعضای مرکز مطالعات انجمن اسلامی مستقل دانشگاه تهران طی یادداشتی نوشت: امروزه دیگر بر کسی پوشیده نیست که کشور در میانه یک جنگ تمام عیار اقتصادی قرار دارد. آمریکا در این جنگ سلاحی قدرتمندبه نام دلار و ابزاری به نام سوئیفت در اختیار دارد. قدرتمندترین ابزاری که ایران برای مقابله با تحریمهای بانکی آمریکا باید از آن استفاده کند انعقاد پیمانهای پولی دوجانبه و چند جانبه با کشورهای مختلف، با ارز محلی و سامانه پیام رسان غیر سوئیفتی است.
مقام معظم رهبری در سال ۹۵ فرمودند: «اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات دادهاند و برای آنها الگو خواهند شد». در واقع اگر بخواهیم اقتصاد کشور را مقاوم کنیم، باید وابستگی کشور به دلار در مبادلات بانکی به حداقل ممکن کاهش پیدا کند و در مقابل باید سعی کرد استفاده از ریال در تجارت خارجی روز به روز بیشتر شود.
آمریکا امروز از واحد پولی خود یعنی دلار سلاحی قدرتمند ساخته و علیه کشورهایی که از سیاستهای او پیروی نمیکنند به کار میگیرد. در واقع، چون دلار، واحد پول بین المللی محسوب میشودو در بسیاری از مبادلات بین المللی از آن استفاده میشود، آمریکا میتواند کشورهای دیگر را از بکارگیری آن منع کند. در تحریمهای ثانویه بانکی آمریکا علیه ایران که از سال ۹۱ شروع شد، آمریکا بانکهای دنیا را از انجام عملیات بانکی دلاری با ایران منع کرد. از آن سال به بعد بانکهای خارجی که با ایران همکاری میکنند، توسط وزارت خزانه داری آمریکا شناسایی میشوند و جریمههای سنگین علیه آنها اعمال میشود. درنتیجه بانکهای خارجی جرئت همکاری با بانکهای ایرانی ندارند. شناسایی بانکهای خارجی که با ایران همکاری میکنند، توسط یک سامانه پیام رسان مالی به نام سوئیفت انجام میگیرد. سوئیفت قدیمیترین سامانه پیام رسان مالی است که اکثر بانکهای دنیا پیام رسانی مالی خود را ازطریق آن انجام میدهند. درواقع سوئیفت یکی دیگر از ابزارهایی است که آمریکا بوسیله آن، سلطه دلار را بر دیگر کشورها تحمیل میکند. به این شکل که وقتی یک بانک ایرانی با بانک خارجی عملیات بانکی انجام میدهد، وزارت خزانه داری آمریکا این مبادله با ازطریق سوئیفت رهگیری میکند و بانکی که با ایران همکاری کرده است را جریمه میکند.
در سالهای اخیر کشورهای دنیا به دلیل جاسوسی گسترده و غیر قانونی آمریکا از سرور مرکزی سوئیفت، استفاده خود از این سامانه را کاهش داده اند و برخی از کشورها از جمله کشور خودمان، سامانههای بومی خودشان را برای انجام عملیاتهای بانکی ایجاد کرده اند. دراین راستا کشور چین پیام سامانه CIPS، هند سامانه SFMS، روسیه CYBER FT، و کشور خودمان نیز سامانه سپام را ایجاد کرده است. این سامانه در ابتدا توانست ارتباط بین بانکهای داخل کشور و برخی بانکهای خارجی را برقرار سازد. بانک مرکزی باید در مقابل سلاح دلار، از ریال استفاده کند؛ یعنی با استفاده از پیمانهای پولی دوجانبه با کشورهای مختلف برای مبادلات تجاری از ارزهای محلی استفاده کنیم. برای این کار باید ابتدا یک تفاهم نامه در سطوح بالای سیاسی انجام بگیرد. در مرحله دوم باید دو بانک عامل در دو کشور انتخاب شوند. در مرحله سوم باید کشور خارجی یک حساب ریالی در داخل کشور باز کند و ایران نیز یک حساب به ارز همان کشور در بانک خارجی ایجاد کند و بعد کشورها با ارزهای کشور خودشان و بدون استفاده از دلار تجارت کنند. کشور چین توانسته است با انعقاد پیمانهای پولی متعدد با کشورهای دنیا و استفاده یوان به جای دلار رتبه یوان را از ۳۵ به ۵ کاهش دهد و یوان را هم ردیف ارزهای جهانی بالا بیاورد. ایران نیز باید با انعقاد پیمانهای پولی دوجانبه با کشورهای مختلف و حذف دلار از مبادلات، از کاهش ارزش ریال در مقابل ارزهای دیگر جلوگیری کند. در این صورت هم تحریمهای بانکی آمریکا بی اثر میشود و هم قدرت ریال روز به روز بالا میرود و در این صورت اقتصاد مقاومتی تا حد زیادی محقق میشود.
ابزار دیگر آمریکا در تحریمهای بانکی، سامانه سوئیفت است برای مقابله با این ابزار باید در عملیاتهای بانکی با کشورهای مختلف از سامانه بومی سپام استفاده کرد. یا اینکه میتوان برای همکاری با بانکهای خارجی از سامانههای بومی این کشورها استفاده کرد. به هر صورت باید هرطور که شده است استفاده از سوئیفت را کم کنیم تا به صفر برسد. در غیر این صورت انعقاد پیمانهای پولی دوجانبه با کشورها نیز عملی نخواهد شد.
بانک مرکزی در ماههای اخیر پیگیریهای خوبی را در زمینه انعقاد پیمان پولی با کشور عراق و سوریه انجام داده است. هرچند این اقدامات میبایست خیلی زودتر و قبل از اینکه آمریکا از برجام خارج شود انجام بگیرد؛ زیرا به گفتهی بسیاری از کارشناسان دوره برجام بهترین دوره برای بی اثر کردن تحریمها بود. اما همچنان بسیاری از بانکهای داخلی از سوئیفت برای مبادلات بانکی استفاده میکنند. بانک مرکزی باید هرچه سریعتر جلوی استفاده این بانکها را از سوئیفت بگیرد و سامانه سپام را در بانکها جایگزین کند؛ چرا که در غیر این صورت تمامی گامها برای بی اثر کردن تحریمها بی نتیجه خواهد بود.