آقایان حاضر نیستند صندلی‎های قدرت را واگذار کنند

پیشنهاد زنان مجلس مبنی بر افزایش سهم زنان در فهرست‌های انتخاباتی، در جریان اصلاح موادی از قانون انتخابات با مخالفت اکثر نمایندگان مجلس همراه شد و رای نیاورد. این درحالی است که طبق پیشنهاد مذکور قانونی برای افزایش کرسی‌های زنان در نظر گرفته نمی‌شد و تنها احزاب و جریان‌های سیاسی موظف می‌شدند که در یک ششم کاندیداهای آنان در استان‌هایی که بیش از 6 نماینده دارند؛ زن باشند. آقایان مجلس اما همین را هم تاب نیاورده و مخالفت کردند.

به گزارش «آزادی»، نکته قابل تامل اینکه اغلب زنان مجلس از رفتار توام با ظاهرسازی آنان و نمایش موافقت و در عین حال رای مخالف دادن، گلایه دارند. آنان با این رفتار ریاکارانه موفق به حذف پیشنهاد مذکور شدند و امکان طرح مجدد آن نیز دیگر وجود ندارد. مطالبه جامعه زنان مبنی بر افزایش سهم‌شان از کرسی‌های قدرت اما به قوت خود باقی است و حتما از طرق دیگر پیگیری می‌شود. پروانه سلحشوری نماینده مجلس فشار اجتماعی و افزایش گاهی جامعه زنان در مورد این ضرورت را یکی از این طرق می‌داند. او در گفت و گو با «آزادی» بر لزوم غلبه بر ساختار مردانه مجلس تاکید کرد و گفت که حالا دیگر به سهم یک ششم قانع نمی‌شویم و باید سهم 30 درصدی را مطالبه کنیم.

*در مصاحبه قبلی با « آزادی» از ارائه پیشنهاد افزایش تعداد زنان در فهرست‌های انتخاباتی در جریان اصلاح قانون انتخابات خبر داده و به رای آوری آن هم خوشبین بودید، چه شد که رای نیاورد؟
خوشبینی آن زمان به معنی این نبود که از رای آوری این پیشنهاد اطمینان داریم. به این معنی بود که زنان در مجلس دهم در راستای تحقق مطالبات زنان می‌کوشند و در این راستا طرح ها و پیشنهاداتی را ارائه و پیگیری می‌کنند.

*انتظار این حجم از مخالفت را داشتید؟
از ساختار مردسالار و مقاوم مجلس انتظار داشتیم اما بعد از مذاکرات انجام شده و قول مساعدی که از آقایان گرفته بودیم، تا حدی امیدوار بودیم که پیشنهاد رای بیاورد. به خصوص اینکه اغلب فریاد چهار ، چهار (به معنی موافقت) می‌زدند اما مخالفت کردند. اگر عکاسان از مجلس در زمان رای گیری برای این پیشنهاد عکس می‌گرفتند تصور می شد که حتما رای می‌آورد چون همه دست‌ها به نشانه موافقت بالا بود. البته ما دیگر مردان مجلس را شناخته‌ایم و می‌دانستیم که به شکل دیگری عمل می کنند.
به نظر من خوب است دوستانی که در مجلس مدام شعار شفافیت می‌دهند در مورد موافقان و مخالفان این پیشنهاد نیز طلب شفافیت کنند. خوب است که در فضای مجازی و حقیقی از آقایان مجلس بخواهیم که شفاف بگویند به این پیشنهاد رای مثبت داده‌اند یا خیر.

* قبل از رای گیری مخالفت شفافی با شما نشده بود؟ چه می‌گفتند؟ استدلال مخالفان چه بود؟
اصل ماجرا این است که راضی نمی‌شوند یک مرد را از روی صندلی بلند کنی و جای او یک زن بنشانی. بر اساس پیشنهاد ما در استانی که 18 نماینده دارد، سه نماینده باید زن باشند. الان هر 18 نفر مرد هستند و این‌ها راضی نمی شوند سه کرسی را واگذار کنند و این تفکر برایش هراس آفرین است. نمی‌خواهند صندلی قدرت را از دست بدهند و ما باید برای به دست آوردن آن تلاش کنند.
استدلال مخالفان مثل همیشه بود. یک خاطره بگویم. چند سال قبل که معلم بود وقتی روز زن شد آقای مسئول گفت زنان آنقدر ارزشمند هستند که هدیه دادن به آن ها نوعی توهین است و هدیه ای هم ندادند. امروز هم می‌گویند زنان با مردان برابر هستند و تبعیض مثبت نقض این برابری است. می‌گویند شما با مردان رقابت کنید و بالا بیاید و نباید برای خود تبعیض قائل شوید. مثل همیشه هر وقت از تبعیض مثبت می‌شود یاد برابری زن و مرد در قانون اساسی می‌افتند اما کسی نمی گوید که چرا 94 درصد ساختار قدرت دست مردان است و همه راه‌ها را به روی زنان بسته‌اند. تنها راه برای کسب مناصب سیاسی توسط زنان در کشورهایی مثل ایران فقط همین تبعیض مثبت است که در برابر آن مقاومت می‌کنند.

*به هر حال این پیشنهاد با مخالفت مواجه شد. برنامه بعدی برای تحقق این مطالبه چیست؟
در طرح‌هایی مثل کودک همسری وقتی با مخالفت مواجه شدیم، به دنبال ارائه مجدد در صحن رفتیم اما این بار چنین امکانی نداریم. این پیشنهاد علی رغم موافقت دولت و کمیسیون شوراها رای نیاورد. در طرح اولیه آقای لاریجانی این ایراد را گرفت که در استان‌هایی که کمتر از 6 نماینده دارند نمی‌توان یک ششم را لحاظ کرد. به همین خاطر ما در پیشنهاد نهایی شده، استان‌های با بیش از 6 نماینده را هدف قرار دادیم. با این وجود آقایان رای ندادند. حتی اگر نماینده استان‌هایی که کمتر از 6 نماینده دارند و این قانون فرقی به حالشان نمی کند به این پیشنهاد رای می‌دادند، تصویب می‌شد اما رای ندادند. امکان طرح دوباره نیز نداریم.

*این پیشنهاد رای نیاورد اما این مطالبه زنان حذف نشده است. به نظر شما برای پیگیری و تحقق آن فقط باید به جامعه مدنی امید داشت؟
راه پیگری این مطالبه توجه ویژه رسانه‌ها به آن است تا در انتخابات بعدی احزاب برای جلب نظر زنان و رای آوری ناگزیر به توجه به این مطالبه شوند. حتی در این طرح نیز ما حکومت را مجبور نکرده بودیم و می‌خواستیم که احزاب را مجبور کنیم. به نظر من احزاب را مردم نیز می‌توانند مجبور کنند. جامعه مدنی باید از احزاب بخواهد که 30 درصد سهمیه را به زنان بدهد. دیگر به سهم 10، 15 درصدی قانع نمی‏شویم. باید از حالا این مطالبه را طرح کنیم تا در زمان انتخابات به نتیجه برسد.

*پس دوباره زنان ماندن و کرم آقایان در احزاب. چقدر به تحقق این مطالبه امید دارید؟ لابی و رایزنی خانم‌ها چقدر موثر است؟
تحقق این امر به میزان فشار اجتماعی بستگی دارد. متاسفانه زنان در جامعه متعلق به یک طبقه نیستند و مطالبات متفاوتی دارند. زن اصولگرا با زن اصلاح طلب همراه نمی شود، مطالبات زن کارگر با زن طبقه متوسط یکی نیست اما اکنون نیازمند تمرکز به مطالبه افزایش سهم زنان از قدرت هستیم.

* شما از ضرورت فشار اجتماعی برای افزایش سهم زنان می‌گویید و این درحالی است که زنان در مجلس دهم دستاورد چشمگیری نداشتند. این عدم موفقتیت خود بهانه‌ای به دست مخالفان افزایش سهم زنان می‌دهد و زنان در طبقات مختلف را نیز نسبت به تاثیر حضور زنان در قدرت دلسرد می‌کند.
دلیل این عدم موفقیت عملکرد بد زنان در مجلس نبود. این کارنامه حاصل ساختار به شدت مردانه مجلس بود. درست می‌گویید باید از حالا روشنگری کنیم تا جامعه به خصوص زنان بدانند که زنان مجلس چرا به نتیجه نرسیدند. این مجلس طرح های بسیاری برای احقاق حقوق زنان ارائه داد. مقابله با کودک همسری، اصلاح ساختار مردانه مجلس، بهبود وضعیت اشتغال زنان و ... در قالب طرح های مختلف مورد توجه زنان مجلس دهم قرار گرفت. حتی در مجلس ششم که برای زنان بسیار مفید بود، نیز این همه طرح برای رفع تفکیک‌های جنسیتی و بازگردان فرصت ها به زنان ارائه نشده بود. اراده زنان در این مجلس روشن بود اما تعداد اندک ما سبب شد که موفقیت کامل نداشته باشیم. این طرح ها رای نیاورد زیرا دست روی نقاطی گذاشته شده است که ساختار مردانه مجلس حاضر به پذیرش آن نیست. بسیاری از مردان مجلس ایرادی در ازدواج دختر 12 ، 13 ساله نمی بینند. اشکال از زنان نیست که طرح منع خشونت علیه زنان بعد از این همه وقت هنوز به مجلس نرسیده است.

*شما از ساختار مردانه مجلس می گویید. اتفاقا وقتی در زمان انتخابات حرف از افزایش تعداد زنان زده می‌شود، بسیاری از آقایان می‌گویند که مهم رویکرد و نگاه نمایندگان است و به جای تمرکز روی افزایش تعداد زنان باید به فکر فرستادن نمایندگانی (مرد یا زن) بود که نگاه مردسالارانه نداشته باشند. به نظر شما اولویت اصلی کدام است؟ فرستادن نمایندگانی که مردسالار نباشند با توجه به مردسالاری نهادینه شده در جامعه ما ممکن است؟
گاهی اوقات تغییر نگرش بسیار سخت است. نگرش مردسالار در ذهن مردان جامعه ما وجود دارد حتی آن هایی که روشنفکر و آکادمیک هستند. با این حال باید روی هر دو گزینه کار کرد. ما زنان همزمان با تلاش برای افزایش سهم خود از کرسی‌های مجلس باید به فکر فرستادن مردانی باشیم که حداقل بدانند و باور داشته باشند که در بسیاری جاها به زنان اجحاف می‌شود. همین روی زمین ماندن لایحه منع خشونت علیه زنان نمونه‌ای از این اجحاف‌ها است . این که دیگر دست زنان مجلس نبود؟ چند سال است که بلاتکلیف مانده؟ این یعنی مشکل در زنان مجلس نیست. این ساختار مردسالار است که اجازه نمی‌دهد هیچ تلاشی برای بهبود وضعیت زنان به نتیجه برسد. در این شرایط تقویت و توانمند کردن زنان جامعه کمک می‌کند تا به یک فهم مشترک برسیم و بر این ساختار غلبه کنیم.