یکی از جنجال بر انگیزترین حواشی پیش آمده برای برنامههای پربازدید سیمای جمهوری اسلامی ایران در سال و ماههای اخیر، موضوع ورود اسپانسرهای مالی به این حوزه است که به زعم بسیاری اتفاق خوشایندی نیست؛ رخدادی غیر قابل انکار که برخی کارشناسان عقیده دارند صدا و سیما را از رسالتهای اصیل خود دور و وارد چرخهای کرده است که زمینه فساد و ریزش مخاطب را افزایش میدهد.
به گزارش «آزادی»، مجموعه تغییر و تحولاتی، چون رشد تکنولوژی و فراگیر شدن ابزارهای ارتباطی در کنار مشکلات اقتصادی که این روزها گریبان بسیاری از بخشهای صدا و سیما را گرفته است، در مجموع موجب شده تا بسیاری از برنامههای پر مخاطب تلویزیونی با کمک ابزارهای جدید ارتباطی اقدام به جذب اسپانسرهای مالی کنند و از این طریق در پی کسب درآمدهای نجومی باشند؛ فرایندی که در مرحله اجرا با حواشی فراوانی رو به رو میشود و اعتراض بسیاری از بینندگان تلویزیونی را به همراه دارد.
این موضوع مهم که در ماه و سالهای اخیر بخش قابل توجهی از زمان برنامههای پر مخاطب تلویزیون جمهوری اسلامی ایران را به خود اختصاص داده است، محدود به یک یا دو برنامه تلویزیونی مشخص نیست و تقریباً اکثر برنامههای پر مخاطب به روشهای مختلف و با کمک اسپانسرهای خود موضوع درآمدزایی را به یکی از اصلیترین رسالتهای خود تبدیل کرده اند.
ورود پر رنگ و غیر قابل انکار اسپانسرهای مالی به برنامههای تلویزیونی که عمدتاً از طریق برگزاری قرعه کشی شمار زیادی از شهروندان ایرانی را مجاب به شرکت در طرحهای خود و متحمل هزینه میکنند، اکنون در حالی به یکی از بخشهای جدایی ناپذیر این برنامهها بدل شده است که از سوی بسیاری از کارشناسان به صورت جدی مورد انتقاد قرار گرفته و همچنین برخی تهیه کنندگان سرشناس تلویزیونی را در مظان اتهامهای مالی سنگین قرار داده است.
هنوز حواشی و مشکلاتی که برای مجری و تهیه کننده برنامه ماه عسل و دورهمی در تابستان سال جاری از خاطر میلیونها ایرانی پاک نشده و به گمان بسیاری از بینندگان تلویزیونی در فراسوی تبلیغات جذاب رسانه ملی، پولهای هنگفتی از جیب شهروندان جامعه به حساب چند شرکت بزرگ و مشخص منتقل میشود.
با توجه به حواشی فراوان و اعتراضاتی که به روندهای حاکم بر برنامههای پر مخاطب تلویزیونی وارد است، بررسی نوع و میزان ورود برنامههای پرمخاطب تلویزیونی به این حوزه و مشکلاتی که متوجه آنها شده است، خالی از لطف نیست.
از همین رو و در ادامه به بررسی وضعیت اسپانسرینگ تعدادی از برنامههای پرمخاطب شبکههای سیما پرداخته میشود.
نود
نود نام یک برنامه تلویزیونی زنده فوتبال است که هر هفته دوشنبه شب از شبکه ۳ سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش میشود. نود فقط به تشریح و توضیح مسابقات فوتبال محدود نیست و در بخشهای مختلف آن، به روابط میان فرهنگ جامعه، مردم، سیاست و حتی جغرافیای مناطق با نگاهی دگرگون و متمایز، به پدیده فوتبال پرداخته میشود. بنیانگذار، مجری و تهیهکننده این برنامه عادل فردوسیپور است.
مدت هاست که به صورت مشخص شرکت «آسان پرداخت پرشین» یکی از اسپانسرهای اصلی این برنامه است؛ شرکتی که در اردیبهشت سال ۱۳۸۸ به عنوان شرکت ارائهدهنده خدمات پرداخت، (PSP)، با اخذ مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تأسیس شد و در زمینه طراحی و توسعه سیستمهای یکپارچه، پرداخت موبایلی، درگاه پرداخت اینترنتی (IPG) و حوزه بانکداری الکترونیکی فعالیت میکند، در ماههای اخیر اسپانسر اصلی برنامه نود بوده است.
در ماجرای دعوت از لویز فیگو بازیکن اسبق تیم ملی فوتبال ایتالیا به برنامه نود و هزینههایی که برای این دعوت پرداخت شد، حواشی فراوانی برای این برنامه و اسپانسر مورد اشاره شکل گرفت که این شرکت در پاسخ به آن حواشی مدعی شد: هزینههایی که از اول مهر ماه ۱۳۹۷ تا ۱۸ آذرماه امسال برای برنامه نود پرداخت کرده را ۸۱۹ میلیون تومان اعلام کرد.
حالا خورشید
حالا خورشید یک برنامه تلویزیونی صبحگاهی به تهیهکنندگی و اجرای رضا رشیدپور و با زمینه اجتماعی و با فضایی فعال، بانشاط و جذاب است که از شنبه تا پنجشنبه از شبکه ۳ سیما پخش میشود. حالا خورشید شامل بخشهای مختلفی مانند: بررسی روزنامههای روز کشور، گفتگو با مهمان، چراغ زرد، بورس ایده، زیر خاکی، بیلبورد (ابرنما) و… است.
برنامه حالا خورشید به مجری گری رضا رشیدپور فضایی جذاب، اکتیو و شاد دارد و در کنار آن به اطلاع رسانی و تحلیل اخبار میپردازد. قالب برنامه بیشتر فرهنگی و هنری است و قرار است به مردم انگیزه موفقیت و زندگی بدهد. اما درکنار پیامهای بازرگانی ما بین برنامه که درآمد آن در دسترس نیست، رضا رشیدپور روزانه برای شرکت کنندگان در نظر سنجی روزانه ۵ میلیون تومان جایزه میدهد.
ببیندگان برنامه حالا خورشید برای شرکت در قرعه کشی روزانه ۵ میلیون تومانی با گرفتن کد دستوری #۱۲*۳* باید عضو اپلیکشن رایدو بوک شوند تا روزانه بتواند در این قرعه کشی شرکت کنند تا تنها برنده ۵ میلیون تومان شوند.
با توجه به اینکه هزینه عضویت برای هر روز در اپلیکشن رایدو بوک ۶۰۰ تومان است، با یک محاسبه ساده میتوان تخمین زد که درآمد برنامه حالا خورشید و این شرکت به صورت روزانه بالای ۴۸۰ میلیون تومان است و این در حالی است که این برنامه فقط ۵ ملیون تومان به صورت روزانه جایزه میدهد.
برنده باش
برنده باش نام یک برنامه تلویزیونی است که با اجرای محمد رضا گلزار، بازیگر و هنر پیشه ایرانی از شبکه سوم سیما در زمستان سال ۱۳۹۷ روی آنتن رفت و از قرار معلوم اجرای این برنامه همچنان ادامه خواهد داشت. در این برنامه به شرکت کنندگان در برنامه که باید به سئوالات مجری برنامه پاسخ صحیح بدهند، جوایز ارزندهای پرداخت میشود. علاوه بر این در این برنامه به دیگر شرکت کنندگان نیز که در اپلیکیشن مسابقه حضور دارند، جایزه پرداخت میشود.
اپلیکیشن سیب اپ اصلیترین حامی مالی برنده باش است؛ اپلیکیشنی که از آذر ۱۳۹۴ فعالیت خود را آغاز کرده است. گفته میشود سیباپ آرشیوی به ارزش بیش از ۴۰۰ میلیون تومان اپلیکیشن (بیش از ۱۵ هزار اپلیکیشن) را در دسترس مخاطبان قرار میدهد. کاربران با خرید سرویسهای این نرم افزار که به صورت ۳۱ روزه (۱۵۰۰۰ تومان)، ۶۲ روزه (۲۷۰۰۰ تومان) و ۹۴ روزه (۳۶۰۰۰ تومان) هستند، میتوانند به عضویت آن درآیند و درآمد قابل توجهی را به صورت روزانه عاید این شرکت کنند.
عصر جدید
برنامه استعدادیابی «عصر جدید» جدیدترین ساختهی احسان علیخانی برای شبکه سوم سیما است. این برنامه با هدف کشف استعدادهای مختلف ساخته شده است. بنابر جدیدترین اخبار سینما و تلویزیون ایران، برنامه عصر جدید با اجرای احسان علیخانی شنبهها و یکشنبهها پس از اخبار شبانگاهی، حوالی ساعت ۲۲:۳۰ از شبکه سوم سیما پخش میشود.
این مسابقه استعدادیابی که با حمایت مالی شرکت بهپرداخت ملت تولید شده است، در روزهای شنبه و یکشنبه بعد از خبر ساعت ۲۲ شبکه سه سیما پخش میگردد. شرکت اسپانسر مالی این برنامه ابزارهای پرداخت الکترونیکی فعالیت خود را از سال ۱۳۸۴ بعنوان ارائه دهنده خدمات پرداخت الکترونیکی (PSP (Payment Service Provider با اخذ مجوز رسمی از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران آغاز نموده است.
خندوانه
خندوانه نام برنامهای تلویزیونی به کارگردانی و اجرای رامبد جوان است که در هر قسمت با چهرههای سرشناس سینما، تلویزیون، ورزش، سیاست و... هم کلام میشود و گفتگوهای شادی را رقم میزند. خندوانه برای مدتها در کنار برنامههای دیگری مانند دورهمی و … یکی از پر مخاطبترین برنامههای تلویزیونی ایران محسوب میشود. این برنامه از هنرمندان محبوب و معروفِ دیگر نیز بیبهره نمانده و هفتهای چند شب یک خنداننده به برنامه میآید. همچنین، مهمانان دیگری از میان افراد موفق جامعه ایرانی نیز دارد.
این برنامه که در دورههای قبلی خود با در اختیار گرفتن سولههای بحران شهرداری تهران از حمایتهای ویژه این نهاد برخوردار بود، همچنین اسپانسر مشخصی به نام (۷۸۰) دارد. البته ایرانسل هم مدتی اسپانسر این برنامه بوده است.
رامبد جوان پیشتر در مورد حواشی مالی این برنامه گفته بود: هیچ برآورد ویژهای هم برای ما در نظر نمیگیرند و تازه باید در جلسه برآورد چانه هم بزنیم. تا بهحال در این برنامه مقدار زیادی از جیب خودمان هم خرج کردهایم؛ مثلاً اگر هفتهشتاد (۷۸۰) نبود باید یکسری از جوایز را از جیب خودمان میدادیم! باور میکنید جایزه مسابقه پرتاب صدمیلیونی را که ایرانسل باید میداد، به دلیل دعوای آقای… از تلویزیون با ایرانسل و خروج ایرانسل از کل برنامههای تلویزیون، خودمان دادیم؟ حتی تلویزیون هم متقبل نشد! خیلی جاها از جیبمان خرج کردهایم فقط به این دلیل که برنامه سرپا باشد.
دور همی
دورهمی، مجموعه تلویزیونی است که از ۲۷ اسفند ۱۳۹۴ تا ۱۷ فروردین ۱۳۹۷ در شبکه نسیم پخش شد. این برنامه با اجرا و کارگردانی مهران مدیری و بازی سیامک انصاری، رامین ناصرنصیر، الیکا عبدالرزاقی، محمد نادری، مهران رنجبر، سروش جمشیدی، مهلقا باقری، سحر ولدبیگی همراه بود. دورهمی، اواسط پاییز سال ۹۴ و با آغاز مقدمات ساخت دکور وارد مرحله پیش تولید شد. این مجموعه دکوری عظیم داشت، به صورتی که در هر قسمت ۳۰۰ نفر از مخاطبان که طی یک فراخوان برای حضور در برنامه ثبت نام میکردند، به تماشای بازی بازیگران مینشستند.
در هر قسمت از برنامه مهران مدیری در مورد یک موضوع خاص استندآپ کمدی اجرا میکرد. دور همی در پابان هر برنامه، هدیهای از مهمان برنامه که معمولا از چهرههای برجسته علمی، ورزشی، هنرمندان، بازیگران و خوانندگان بودند، میگرفت؛ و آنها را در موزه دورهمی نگهداری میکرد تا در پایان، با به حراج گذاشتن هدیه ها، درآمد آن صرف امور خیریه شود.
حامی مشخص این برنامه که از نگاه مردم به عنوان بهترین برنامه در سال ۱۳۹۵ انتخاب شد، شرکت «اول مارکت» وابسته به شرکت همره اول بود که در ادامه به علت اختلاف از برنامه حذف شد.
فرمول یک
فرمول یک، برنامه عصرگاهی شبکه یک سیما است که هر روز ساعت ۱۷ و ۳۰ دقیقه روانه آنتن میشود. هدف این برنامه ایجاد نشاط و آگاهی بخشیدن به بینندگان است. این برنامه که به تهیه کنندگی افشین حسین خانی پخش میشود، در هر هفته موضوع متفاوتی را برای بحث انتخاب میکند و مهمانهای گوناگون برنامه هم براساس همان موضوع هفته به برنامه دعوت میشوند. فرمول یک در گروه اجتماعی شبکه یک تولید شده است. براساس برنامهریزی اعلام شده، ویژهبرنامه نوروزی این برنامه از ۲۵ اسفندماه آغاز میشود که تا موقع سال تحویل ادامه خواهد داشت. این ویژهبرنامه ساعت ۲۳ از شبکه یک پخش میشود.
برنامه فرمول یک روزانه ۵ میلیون تومان و هر چهارشنبه ۲۰ میلیون تومان به بینندگان خود جایزه میدهد. بینندگان برای عضویت در این طرح باید کد *۳*۴۴# را با تلفن همراه خود شماره گیری کنند تا به عضویت نرم افزار اول شو در بیایند؛ برنامهای که از هر کاربر به صورت روزانه مبلغی کسر میکند تا در قرعه کشی شرکت کنند.
فوتبال برتر
فوتبال برتر، کاری از گروه ورزش شبکه سه سیما است. این برنامه که در دو بخش ورزشگاه و استدیو ارائه میگردد، مسابقات لیگ برتر را نیز روی آنتن میبرد. تهیه کننده این برنامه مهدی هاشمی و مجری آن نیز محمد حسین میثاقی است؛ برنامهای که رسالت اصلی آن پوشش مسابقات فوتبال لیگ برتر ایران است و برای افزایش جذابیت برنامه نسبت به دعوت پیشکسوتان و کارشناسان فوتبالی اقدام میکند.
فوتبال برتر تلاش ویژهای برای جذب بینندگان خود در سامانههای قرعه کشی خود انجام میدهد. حامی مشخص این برنامه *۷۲۴# است که به برندگان خود بیست میلیون تومان جایزه میدهد. ۷۲۴ محصولی از شرکت پرداخت الکترونیک سامان است که اولین بار در سال ۱۳۸۹ به بازار ارائه شد. در ابتدا، فقط دارندگان سیمکارتهای ایرانسل با شماره گیری کد دستوری #۷۲۴* و ثبت نام در سایت میتوانستند از خدمات آن مثل خرید شارژ، پرداخت قبض، دریافت موجودی و... استفاده کنند، اما اکنون تمامی شهروندان با هر اپراتوری امکان استفاده از خدمات آن را دارند و این شرکت حامی ویژه مالی برنامه فوتبال برتر است.