*
به گزارش آزادی، حذف چهار صفر از پول ملی بعد از سالها اما و اگر محقق شد و مجلس شورای اسلامی در جلسه روز دوشنبه خود به لایحه دولت در این باره رای مثبت داد. بر اساس این مصوبه و در صورت تایید شورای نگهبان واحد پول ملی از این به بعد تومان خواهد بود. این تصمیم اقتصادی دولت و مجلس هنوز قطعیت نیافته و به مرحله اجرا نرسیده اما موجب ایجاد برخی نگرانیها است. مثلا اینکه چقدر هزینه به کشور تحمیل میکند و یا اینکه مردم را برای پذیری این تغییر چقدر به دردسر میاندازد.
گذشته از آن سوالات جدی در حیطه ضرورت این اقدام و تاثیرات مثبت آن مطرح است. آیا حذف صفرها گرهای از مشکلات اقتصادی مردم و مملکت باز میکند؟ هادی حقشناس کارشناس مسائل اقتصادی و استاندار گلستان معتقد است خیر. او در گفتوگو با «آزادی» این اقدام را یک عمل جراحی زیبایی توصیف کرد و گفت که اولویت اقتصاد ایران در شرایط کنوی به هیچ وجه این نبوده است.
*آثار مثبت منفی حذف صفر در اقتصاد ایران چیست؟
حذف چهار صفر از پول ایران به طور قطع به یقین هیچ تاثیری بر متغیرهای واقعی اقتصاد از جمله نرخ تورم، رشد نقدینگی، رشد اقتصادی و سرمایهگذاری و متغیرهایی از این قبیل ندارد.
*در این صورت، چرا این تصمیم گرفته شد؟
فقط به یک دلیل ساده، آن هم اینکه مردم دیگر از واژه ریال استفاده نمی کنند بلکه از واژه تومان استفاده میکنند.
*تغییر واحد پولی چقدر هزینه خواهد داشت؟
در اقتصاد ایران با توجه به اینکه متاسفانه پول کاغذی درست نگهداری نمیشود، مقدار قابل توجهی از این اسکناسها باید امحاء شود. این طرح باید طی پنج سال انجام شود و در این پنج سال به جای پولهای امحاء شده پول جدید چاپ میشود لذا از منظرهزینه نباید نگران بود.
*آیا حذف چهار صفر و تغییر واحد پول ملی در اولویت اقتصاد ایران بود؟
خیر، اولویت اقتصاد ایران در شرایط فعلی توجه به تولید، توجه کسب وکار ، توجه به سرمایه گذاری و کاهش نرخ تورم است. شاید بتوان 10 اولویت را شمرد و دید که اصلاح واحد پولی در میان آن نیست.
*کشورهای دیگری هم تجربه این اصلاح اقتصادی را داشتهاند. در آن کشورهای انگیزه چه بود و آیا نتیجه مورد انتظار حاصل شد؟
کشورهایی که تورمهای سه رقمی داشتند این کار را کردند اما ایران در چهل سال گذشته هرگز چینن تورمی نداشته است. یا کشورهایی چنین کردند که مردم در حمل پول برای خرید کالا دچار مشکل بودند و به اصطلاح با گونی پول میبردند که نانی بخرند مثل آلمان بعد از جنگ جهانی، زیمباوه یا برزیل. در ایران چنین وضعیتی موجود نبود و گذشته از این، در زندگی امروزی و به خصوص در عصر کرونا مردم از پول کاغذی کمتر استفاده میکنند و بیشتر تعاملات مالی خود را از طریق عابربانک و اینترنت انجام میدهند.
*بنابراین اقدام صورت گرفته یک امر غیرضروربود.
در یک جمع بندی کلی میتوان گفت که این مصوبه مجلس یک جراحی زیبایی برای پول بود نه یک جراحی ساختاری در اقتصاد ایران. نکته قابل توجه دیگر این است که مردم با توجه به بیاعتمادیهای موجود تصور میکنند که این اصلاح نیز در راستای سرپوش گذاشتن بر امر تورم است و این خود تبعات اجتماعی و سیاسی خواهد داشت.باید دانست که این اقدام هیچ تاثیری بر تورم نخواهد داشت. اگر دیروز نان را هزار تومان میخریدیم امروز یک تومان خواهیم خرید. اگر دیروز سه میلیون تومان حقوق میگرفتیم امروز هم همان مقدار را میگیریم اما واژها تغییر میکند. در نتیجه این امر هیچ تاثیری بر نرخ تورم و قیمت کالاها ندارد زیرا تورم به معنی افزایش سطح عمومی قیمت کالا و خدمات طی یک سال است. وقتی که قیمت تغییری نمیکند، انتظار تغییر درتورم را هم نداریم.
*خود این تغییر و عادت کردن به آن مردم را اذیت نمیکند.
به این نکته باید از دو باب نگاه کرد. یک اینکه مردم اصلا واژه ریال را به کار نمیبرند و از واژه تومان استفاده میکنند، پس اذیت هم نخواهند شد زیراهمین ادبیات مردم جاری میشود. اما از این باب اینکه تا پول جدید بیاید زمان میبرد، ممکن است در فاصله انتقال از پول قدیم تا پول جدید گاها مشکلاتی برای مردم ایجاد شود.