*
به گزارش آزادی، هر دم از این باغ بری میرسد. تحریم و سوءمدیریتها در حوزه اقتصاد کم بود، کرونا هم اضافه شد. از آثار اقتصادی آن هم که دیگر نگوییم. تازهترین خبر را در این رابطه مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی داده است. به استناد گزارش این مرکز، بررسیها نشان میدهد بین 2870 تا 6431 نفر از شاغلان فعلی متاثر از شیوع ویروس کرونا شغل خود را از دست دادهاند و وضعیت معیشت خانوار به خصوص در دهکهای پایین بدتر شده است.
سوال اینجا است که دولت برای کنترل این وضعیت چه میکند؟ یا بهتر بپرسیم چه میتواند انجام دهد؟ هادی حق شناس، کارشناس مسائل اقتصاد و استاندار گلستان معتقد است که کار چندانی از دولت ساخته نیست. به گفته او دولت نهایتا با ابتکارات خود کرونا را مدیریت و تبعات اقتصادی آن را تا پایان سال جبران کند. این اما به معنی عدم تحقق پیشبینیهای مرکز پژوهشها نیست. این تحلیلگر مسائل اقتصاد معتقد است که ویروس تحریم و عدم تحقق درآمدهای نفتی تبعاتی به مراتب بدتر از کرونا دارد و کنترل آن نیز از دست دولت خارج است.
حقشناس در گفتوگویی با «آزادی» گفت: «طبیعتا کرونا که در دو ماه گذشته همه استانهای کشور را متاثر کرده است، آثار اقتصادی هم خواهد داشت. البته تدبیری که دولت به کار گرفت و بنگاههای اقتصادی در شهرکهای صنعتی را غالبا فعال نگاه داشت، باعث شد که ما در این بنگاهها مشکلی از بابت تعطیلی نداشته باشیم اما این به معنی این نیست که بنگاههای اقتصادی ما به خاطر نظام بانکی، مطالبات معوقه یا مشکلات موجود در بخش تجارت و بازرگانی مساله نداشته باشند. بالاخره تقریبا هشت روز دیگر، میشود دو سال که از تحریمهای ظالمانه آمریکا میگذرد. برای اینکه آثار این تحریم و کاهش فروش نفت ایران را درک کنیم، کافی است به اقتصاد آمریکا نگاه کنیم که در همین یکی، دو ماه درگیری با کرونا نرخ بیکاریاش دو رقمی میشود»
وی افزود: «طبیعی است که شاخصهای اقتصادی در ایران که هم درگیر ویروس تحریم بوده و هم ویروس کرونا، مطلوب نباشد. به خصوص اینکه در سال 97 و 98 برای نخستین بار در دو سال پیاپی رشد اقتصادی منفی داشتیم. به نظر میرسد که مواردی مثل تحرک دولت در واگذاری شرکتها – شرکتهای مثل شستا- به بخش خصوصی، در اولویت قرار دادن پروژههای بیش از 80 درصد پیشرفت فیزیکی و احتمال تداوم رشد اقتصادی بخش کشاورزی با توجه به بارشهای مناسب بتواند به اقتصاد ایران کمک کند».
این کارشناس مسائل اقتصادی همچنین گفت: « گذشته از همه اینها بحث خود بیماری کرونا قابل توجه است.اکنون اکثر استانها وضعیت بهتری پیدا کردهاند و وضعیت قرمز اندک است. بر این اساس اگر بتوانیم تا تابستان به شرایط عادی برگردیم امکان جبران عوارض اقتصادی ناشی از کرونا را هم تا پایان سال جاری خواهیم داشت. اما یادمان نرود که ویروس تحریم همچنان همراه اقتصاد ایران است».
وی در پاسخ به اینکه با این شرایط چقدر احتمال کنترل بیکاری مورد پیشبینی مرکز پژوهشها وجود دارد؟ گفت: « توجه داشته باشید که مرکز پژوهشها این پیشبینی بدبنیانه وخوشبینانه را فقط براساس موئلفه ویروس کرونا انجام نداده است و حال و هوای اقتصاد ایران را تحلیل کرده است. خود کرونا سبب شده که صندوق بین المللی پول و بانک جهانی که قبلا رشد اقتصاد جهان را 3 درصد پیشبینی کرده بودند اکنون از پیشبینی منفی سه درصد را داشته باشند. یعنی کرونا 6 درصد بر اقتصاد جهان اثرگذار بوده است. عرض من این است که اقتصاد ایران حتما متاثر از ویروس کرونا است. اما بدتر از کرونا ویروس تحریم است.»
حقشناس توضیح داد: «در بحث آثار اقتصادی ویروس کرونا دولت میتواند با ابتکاراتی عوارض رابه حداقل برساند اما در ویروس تحریم ابتکار عمل تماما دست دولت نیست. یک مثال ساده میزنم. وقتی که در سال 90 صادرات نفتی کشور بیش از 120 میلیارد دلار بوده و در سال جاری به 10 درصد هم نخواهد رسید، این دیگر موضوعی نیست که در اختیار دولت باشد. پس آثار منفی عدم تحقق درآمدهای نفتی را در اقتصاد ایران خواهیم داشت. یکی از آن عوارض عدم تحقق درآمدهای نفتی طبیعتا افزایش نرخ بیکاری است. وقتی که محصولات پتروشیمی صادر نمیشود شاهد عوارض آن در افزایش نرخی بیکاری خواهیم بود. این موارد متغیرهایی نیست که در اختیار دولت باشد».
وی خاطر نشان کرد: «کنترل به موقع ویروس کرونا میتواند بخشی از مشکلات را حل کند اما بخشی از پیشبینی مرکز پژوهشها به صورت اجتناب ناپذیر تحقق مییابد و کنترل آن در اختیار دولت نیست».