به گزارش
«آزادی» زین العابدین بن علی هشتاد و سه سال پیش در تونس متولد شد. در دوران دبیرستان به جنبشهای مخالف استعمار فرانسه پیوست و برای مدت کوتاهی هم به زندان افتاد، اما تحصیلات عالی خود را در مدارس نظامی فرانسه و آکادمیهای اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی این کشور گذراند.
وی پس ازسالها خدمت در سمتهای امنیتی و دیپلماتیک، پس از حضور کوتاه در پست نخست وزیری در جریان یک کودتای بدون خون ریزی در سال ۱۹۸۷ میلادی قدرت را از دستان «حبیب بورقیبه» گرفت.
اما سرنوشت او به جمعه ۲۶ آذر ماه ۱۳۸۹ گره خورده بود، روزی سرنوشت ساز در تاریخ معاصر جهان عرب؛ روزی که «محمد بوعزیزی» جوان دستفروش تونسی در اعتراض به توقیف چرخ دستی و کالاهایش، خود را در مقابل ساختمان شهرداری به آتش کشید تا این گونه آتشفشان خشم ۲۳ ساله ملت تونس علیه «زین العابدین بن علی» دیکتاتور این کشور فوران کند.
اعتراضات تنها به جغرافیای تونس محدود نشد بلکه موجی از خشم و تظاهرات بسیاری از کشورهای شمال آفریقا و منطقه غرب آسیا را درنوردید؛ حوادثی که از همان زمان در ادبیات سیاسی از آن با عنوان "بهار عربی" یاد میشد.
در همین حال قرعه اولین سقوط سلسله وار دیکتاتورها به نام «زین العابدین بن علی» افتاد.
فعالیت حزب اسلامگرای "النهضه" در دوران بن علی متوقف شد
تثبیت قدرت
عمده حیات سیاسی بن علی را تقابل با مخالفان حکومت تشکیل میداد.
اقداماتی همچون ممنوعیت فعالیت حزب اسلامگرای "النهضه"، بستن روزنامهها و دفاتر شبکههای خبری خارجی از جمله الجزیره، فیلترینگ شبکههای اجتماعی، آمار بالای زندانیان سیاسی و اصلاح بندهای ۳۹ و ۴۰ قانون اساسی برای رفع محدودیت سنی حضور در پست ریاست جمهوری از جمله اقدامات بن علی برای تثبیت دیکتاتوری در تونس بود.
بن علی و همسرش «لیلی طرابلسی» در پروندههای متعدد فساد مالی دست داشتند
فساد مالی
طبق برآوردها داراییهای خانواده بن علی تا ۵ میلیارد دلار برآورد شدهاست.
در همین حال بانک جهانی نیز پیشتر در گزارشی از اختلاس میلیاردی زینالعابدین بنعلی و نزدیکانش خبر داده بود. بر پایه این گزارش، بنعلی و نزدیکانش در طول بیش از ۲۰ سال تا ۵۰ میلیارد دلار پول اختلاس کردهاند. در این گزارش اسامی ۲۲۰ شرکت فهرست شده که زیر کنترل زینالعابدین بنعلی و خانوادهاش بودهاست که از جمله آنها میتوان شرکتهای خودروسازی، مخابرات، ساخت و ساز و مواد غذایی را نام برد.
تظاهرات سراسری مردم تونس در سال ۲۰۱۱ به سرنگونی بن علی منجر شد
سرنگونی
مردم تونس در طول یک ماه پس از خودسوزی "بوعزیزی" با شعار "الشعب یرید اسقاط النظام" (ملت خواهات سقوط نظام است) به تظاهرات سراسری خود علیه سیستم حاکم ادامه دادند تا اینکه پس از کشته شدن دهها تن از معترضان سرانجام در تاریخ ۱۴ ژانویه (۲۴ دی ۸۹) بن علی با انحلال دولت و پارلمان از قدرت کناره گیری کرد و به همراه خانواده خود ابتدا به فرانسه رفت، اما به دلیل پذیرفته نشدن از سوی دولت این کشور به عربستان سعودی گریخت.
در تاریخ ۲۱ فوریه ۲۰۱۱، دولت موقت تونس در درخواستی رسمی از دولت عربستان سعودی خواست تا زینالعابدین بن علی را به خاطر «سرکوب مردم معترض» به آن کشور، جهت محاکمه تحویل دهد.
دادگاه تونس به صورت غیابی ۴ بار حکم حبس ابد بن علی را صادر کرده است
محاکمه
بن علی در تونس با احکام سنگین قضایی روبه رو بود. چهار حکم حبس ابد، ۲۰۰ سال زندان و ۱۰۰ میلیون دلار جریمه نقدی بخشی از احکام صادره علیه رئیس جمهوری پیشین این کشور به اتهام، قتل عمد، توطئه علیه امنیت کشور، سوء استفاده از قدرت، قاچاق مواد مخدر و اختلاس است.
در تاریخ ۲۶ ژانویه ۲۰۱۱، دولت تونس، حکم بازداشت بینالمللی زینالعابدین بن علی و برخی از اعضای خانوادهاش از جمله همسرش را در ارتباط با معاملات ملکی غیرقانونی و انتقال دارایی مردم تونس به خارج از کشور، صادر کرد.
دادگاه نظامی تونس در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۲ بن علی را به طور غیابی به جرم دستور کشتار ۴۳ تظاهرکننده در جریان قیام مردم تونس به حبس ابد محکوم کرد.
منصف المرزوقی (سمت راست) و قاید السبسی (سمت چپ) رئیسان جمهور پس از بن علی
تونس پس از بن علی
پس از خروج بن علی از تونس «محمد الغنوشی» به عنوان نخست وزیر موقت زمام امور را به دست گرفت، اما وی تنها پس از ۴۰ روز به دلیل ناکام ماندن در تشکیل قدرت جای خود را به «محمد قاید السبسی» داد.
در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۹۰ نیز مجلس مؤسسان تونس، «المنصف المرزوقی» رهبر حزب «کنگره برای جمهوری» و اپوزیسیون زین العابدین را به عنوان اولین رئیسجمهور منتخب مردم انتخاب کرد.
در آذرماه ۱۳۹۳ مردم تونس برای اولین در انتخاباتی دموکراتیک شرکت کردند و «محمد القاید السبسی» از جنبش "نداء تونس" توانست اعتماد مردم را به دست آورد و به عنوان اولین رئیس جمهوری منتخب مردم پس از قیام ۲۰۱۱ فعالیت خود را آغاز کرد.
السبسی سرانجام در ۹۲ سالگی در مرداد ماه امسال (۱۳۹۸) در پی وخامت اوضاع جسمانی درگذشت تا تونس شاهد برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست جمهوری باش. انتخاباتی که ابتدای هفته جاری برگزار شد و به گفته هیأت عالی مستقل انتخابات تونس بر اساس نتایج نهایی شمارش صندوقهای رأی، قیس سعید علی با ۱۸.۴ درصد بیشترین آرای این دوره از انتخابات را کسب کرده است و شهروندان تونسی باید در دور دوم رئیس جمهور آینده خود را تعیین کنند.
مرگ
زین العابدین سرانجام پس از طی یک دوره بیماری روز گذشته (پنجشنبه) در یکی از بیمارستانهای عربستان درگذشت تا اینگونه سرنوشت اولین دیکتاتور مخلوع جهان عرب پس از جنبشهای سراسری سال ۲۰۱۱ به تاریخ بپیوندد.