معترضان به نتایج کنکور ارشد ۹۸ : سهمیه دانشگاهها باید «مازاد بر ظرفیت» باشد تا «عدالت آموزشی» تحقق یابد

غلامرضاهاشمی فرد|تحریریه آزادی: در دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی دوره های کارشناسی ارشد ناپیوسته سال نودوهشت،سهمیه ها و تسهیلات در سه بخش مجزا دسته بندی شده اند.

یک)سهمیه رزمندگان و ایثارگران دو)سهمیه برگزیدگان علمی دوره کارشناسی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و سه) امتیاز حافظان کل قرآن مجید

بخش اول شامل رزمندگان،جهادگران بسیجی،جانبازان تا بیست و پنج درصد و بالاتر از آن،آزادگان و همسر و فرزندان آنان،همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور در جبهه و همچنین همسر و فرزندان شهدا و مفقود الاثر می باشد.
بخش دوم شامل برگزیدگان المپیادهای علمی،جشنواره های خوارزمی،ابن سینا،فارابی و غیره یا همان استعدادهای درخشان می شود.
بخش سوم همانطور که از اسمش پیداست،افرادی را شامل می شود که بواسطه ی حافظ کل قرآن بودن،به آنها مدرک کارشناسی اعطا شده است.

در روزهای اخیر تعداد قابل توجه ای از داوطلبانی که در کنکور ارشد امسال شرکت و به نتیجه نهایی آن معترض بودند طی تماس با «آزادی» خواستار بازتاب صدای اعتراضشان شدند. «آزادی» ضمن قدردانی بابت اعتمادی که قشر فرهیخته کشور به این رسانه خصوصی و مستقل داشته اند، بنا بر رویکرد انتقادی- مصلحانه ای که از ابتدا نسبت به موضوعات مختلف بخصوص مسائل مربوط به جوانان برای خود متصور است به طور مفصل به این موضوع پرداخته است.در ادامه،گفتگوی ما را با چند تن از داوطلبان معترض و مشاوران تحصیلی پیرامون همین موضوع می خوانید.

نامه معترضین به نتیجه کنکور ارشد ۹۸خطاب به وزیر علوم
محمد علی غلامی ادمین گروه تلگرامی «کمپین اعتراض به جواب نهایی کنکور ارشد نودوهشت» که تا این لحظه،تعداد اعضای آن از سه هزار نفر گذشته است،نامه ای را در اختیار «آزادی» قرار داده که برای نخستین بار منتشر می شود.

در بخشی از متن این نامه که اعضای این گروه خطاب به وزیر علوم،تحقیقات و فناوری تهیه کردند و به امضای آنها رسیده،آمده است:
با توجه به اعلام نتایج نهایی کنکور کارشناسی ارشد نودوهشت و اختلاف غیر قابل پیش بینی محل قبولی داوطلبان امسال در مقایسه با محل قبولی رتبه های مشابه در سنوات گذشته با وجود عدم تغییر محسوس ظرفیت‌های اعلام شده نسبت به سنوات قبل ،این شائبه به وجود آمده که ظرفیت‌های اولیه اعلام شده هنگام انتخاب رشته، بعد از انتخاب رشته کاهش یافته اند. شایان ذکر است این اختلاف فاحش محل قبولی به حدی است که نتیجه نهایی برخی رتبه‌های دو رقمی نیز مردود اعلام شده که این موضوع باعث سردرگمی داوطلبان و از دست دادن انگیزه ادامه تحصیل در بین بسیاری از دانشجویان شده است.ما امضا کنندگان این نامه از شما وزیر محترم علوم عاجزانه درخواست می کنیم بزرگواری نموده و نسب به پیگیری این مهم اقدامات لازم را مبذول فرمائید.

اگر سهمیه به صورت مازاد بر ظرفیت محاسبه نشود،از زحمات ما برای سهمیه داران بذل و بخشش شده
محمدعلی غلامی ساکن اصفهان که معتقد است با رتبه ی صدوچهلی که امسال در رشته «ام بی ای» (مدیریت ارشد کسب و کار) به دست آورده،طبق روال هر ساله،می بایست دانشگاه صنعتی امیرکبیر قبول می شد اما دانشگاه علامه طباطبایی پذیرفته شده است،می گوید:« درست است که در دانشگاه مورد علاقه ام پذیرفته نشدم اما نگرانی بیشتر من بخاطر دوستانی است که یکسال وقت و انرژی گذاشتند اما بر خلاف آنچه در دفترچه راهنما نوشته شده بود،مردود شدند».
او با بر شمردن افرادی که یکی از انواع سهمیه ها شامل حالشان می شود می گوید:«سه نوع سهمیه داریم،سهمیه بیست و پنج درصد،پنج درصد و استعدادهای درخشان.که طبق قانون از آن استفاده می کنند».

غلامی ادامه داد:«سهمیه یعنی چیزی که مازاد بر حق داوطلبان عادی باشد و نه چیزی که از حق آنها گرفته شود و به دیگران داده شود.ما به شرایطی که قوانین آموزشی و بخشنامه ها برای برخی افراد در نظر گرفته احترام می گذاریم اما حرف ما این است که این ظرفیتها باید به صورت مازاد باشند تا حق کسانی که این همه وقت و انرژی گذاشتند ضایع نشود».

او با ذکر مثالی تشریح کرد:«به طور نمونه، دانشگاه شریف برای رشته ی من هفتاد و دو نفر ظرفیت دارد.وقتی قرار می شود سهمیه ای برای یکی از آن سه دسته ای که عرض شد،تعلق بگیرد باید دولت آستینها را بالا بزند و برایشان هزینه کند. به این معنی که ظرفیتی مازاد بر این هفتاد و دونفر ایجاد کند.چرا که این تعداد،ظرفیت عادی دانشگاه است و متعلق است به افرادی که بواسطه ی نداشتن هیچگونه سهمیه ای،بیشتر تلاش کردند.به عبارت دیگر اگر سهمیه به صورت مازاد بر ظرفیت محاسبه نشود،از زحمات ما برای سهمیه داران بذل و بخشش شده است».

این داوطلب ساکن اصفهان گفت:«اگر از همان ابتدا صادقانه در دفترچه مشخص کنند که به طور مثال،ظرفیت پذیرش دانشگاه شریف هفتاد و دو نفر نیست و مثلا پنجاه نفر است،داوطلبان برنامه ریزیهای لازم را براساس آن انجام می دهند. در این صورت مواردی نظیر نام محل قبولی،نام دانشگاه،میزان مطالعه و به طور کلی سطح توقعات براساس آن تغییر می کند».

غلامی در پایان تاکید کرد اگر ظرفیتهای اعلام شده ی قبل و بعد از انتخاب رشته با هم مغایرت داشته باشند و این امر به صورت یک رویه ادامه پیدا کند،آینده علمی کشور تحت شعاع قرار می گیرد و انگیزه ای برای ادامه تحصیل باقی نخواهد ماند».

داوطلبان احساساتی شدند،امسال چیزی تغییر نکرده است
علی سرلک که در گذشته ای نه چندان دور،دانشجوی دانشگاه امیرکبیر در رشته مهندسی مکانیک بود و پیش از این،مدیریت گروه مکانیک موسسه پارسه را بر عهده داشت اما،نظر متفاوتی دارد.
سرلک بر این باور است که داوطلبان معترض،احساساتی شدند و تندروی می کنند.

او افزود:«سال نودوپنج براساس اصلاحیه ی ماده چهل و هفت،مقرر شد اگر سهمیه داران بیست و پنج درصدی نتوانستند سهمیه شان را پر کنند،ظرفیت باقیمانده به داوطلبان پنج درصدی اختصاص داده شود».

این دانش آموخته ی مکانیک،دلایل انجام این اصلاحات را اینگونه تشریح کرد:«علت اعمال این اصلاحیه در سال نودوپنج از این قرار است که در کشور،افرادی که شامل سهمیه بیست و پنج درصدی می شوند تعدادشان بسیار کم است و در نهایت وقتی این داوطلبان،کنکور می دادند،صرفا از پنج درصد از سهمیه شان استفاده می کردند و بیست درصد باقی مانده به افرادی می رسید که مشمول هیچ سهمیه ای نمی شدند».

او افزود:« موضوعی که برای معترضان حساسیت ایجاد کرد این است که از سال نودوپنج مقرر شد باقیمانده ی سهمیه ی داوطلبان بیست و پنج درصدی به داوطلبان پنج درصدی اختصاص یابد».

سرلک ادامه داد:«از بین افرادی که مشمول سهمیه بیست و پنج در صدی می شوند،کسانی می توانند وارد دانشگاه شوند که هم صندلی به آنها برسد و هم هفتاد درصد از نمره ی نفر آخری که قبول شده را کسب کند.به عبارت دیگر،اگر مثلا نمره ی آخرین نفری که بدون سهمیه در دانشگاه شریف پذیرفته شد هشت هزار شود،داوطلبی که سهمیه بیست وپنج درصدی دارد برای ورود به همین دانشگاه باید حداقل پنج هزار و ششصد نمره کسب کند».

او در ادامه با مقایسه مشمولین سهمیه پنج درصد با بیست و پنج درصد گفت:«برای داوطلبی که مشمول سهمیه پنج درصد می شود،شرایط سخت تر است چرا که برای ورود به دانشگاه باید هشتاد درصد از نمره را کسب کند.طبق مثالی که عنوان شد،باید حداقل نمره ی شش هزار و چهارصد را به دست آورد».

سرلک که می گوید مدتهاست با هدف «نزدیک شدن به عدالت آموزشی» به برگزاری کلاسهای آنلاین مشغول است،در پاسخ به معترضانی که احساس می کنند به آنها اجحاف شده و خواستار محاسبه رتبه شان مطابق با سال نودوهفت هستند،گفت:«در کنکور امسال، معیارهای محاسبه نسبت به سال پیش تغییر نکرده و در واقع همه داوطلبان سالهای نودوپنج تا نود وهشت،رویه های یکسانی را در کنکور طی کردند».

اینکه دلیل اعتراضات داوطلبان را احساساتی شدن بدانیم،منصفانه نیست

آنها بر اساس اطلاعاتی که دفترچه راهنما در اختیارشان قرار داده بود،به کمک مشاوران،یک نقشه راه برای خود ترسیم کردند ولی با آمدن کارنامه دیدند محاسبه به گونه دیگری انجام شده. محمد لقمانی مدرس استعداد تحصیلی و مشاور آموزشی،دلایل نارضایتی بسیاری از داوطلبان کنکور ارشد امسال را اینگونه توضیح می دهد:«علت اعتراض داوطلبان ارشد امسال تفاوت رتبه قبولی آنها با مجموع ظرفیت اولیه ای است که طبق دفترچه اعلام شده بود».
او افزود:«رتبه هایی که بر اساس ظرفیتهای اعلام شده برای داوطلبان تصور می شد،با چیزی که در کارنامه نهایی اعلام شد،متفاوت است.با داوطلبان مختلف که صحبت کردم مشخص شد این موضوع مختص به رشته خاصی نمی شود. از رشته هایی مثل مهندسی صنایع،روانشناسی و عمران گرفته تا مدیریت و ام بی ای ،همه به نتایج اعلام شده معترضند».

لقمانی که بیش از یک دهه است به عنوان مشاور تحصیلی فعالیت می کند،با توجه به اشرافی که در این حوزه دارد،می گوید متوجه تفاوتهای بسیاری در شیوه محاسبه ی رتبه های داوطلبان امسال شده است.

«طبق بررسی هایی که انجام دادیم و رصد کردن کارنامه های سالهای پیش،مشخص شده است که تفاوت قابل توجه است .در بسیاری از موارد به همراه داوطلبان معترض، سه سال متوالی را با توجه به رشته و دانشگاه به طور دقیق رصد کردیم و همه شگفت زده شدیم».
او دلیل این اختلاف محرز با سالهای پیش را ناشی از سهمیه ها می داند و می گوید:«سال گذشته در مجلس طرحی مطرح شد مبنی بر اختصاص تسهیلات بیشتر برای خانواده های معظم شهدا ،جانبازان و ایثارگران. این طرح به کنکور سال پیش نرسید و اجرایی نشد اما برای کنکور نودوهشت اعمال شد.علاوه بر این،سهمیه های استعدادهای درخشان نیز به قوت خود باقی هستند».

این مشاور آموزشی افزود:« طبق بررسیهای انجام شده،این سهمیه ها چند سالی بود که به صورت مازاد بر ظرفیت محاسبه می شد،تا اینکه در کنکور امسال، این رویه تغییر کرد.به این معنی که در سال نودوهفت اگر یک کد-رشته در دانشگاه شریف شصت نفر ورودی داشت و داوطلبان در بدو ورود می دیدند که هفتاد نفر سر کلاس هستند،مشخص می شد این ده نفر از طریق همین سهمیه ها و به صورت مازاد بر ظرفیت به این رشته اضافه شده بودند».

این مدیر آموزشی که در یکی از موسسات آموزش عالی مشغول به فعالیت است،با تاکید مجدد بر وارد دانستن اعتراض داوطلبان کنکور ارشد نودوهشت،گفت:«اینکه دلیل اعتراضات داوطلبان امسال را تقلیل دهیم به مواردی مثل به تعویق افتادن کنکور یا احساساتی شدنشان،به هیچ عنوان صحت ندارد.داوطلبان در ابتدا زمانی که می خواهند برای شرکت در کنکور برنامه ریزی کنند،طبق اطلاعاتی که دفترچه راهنمای ثبت نام در اختیار آنها قرار می دهد،به کمک مشاوران،یک نقشه راه برای خود ترسیم می کنند. به این معنی که داوطلبان در کنار مشاوران تحصیلی،مقایسه ی نقطه به نقطه با سالهای قبل انجام می دهند و به این صورت،معیارهای قبولی در هر رشته مورد بررسی قرار می گیرد.با این روش علمی، مشخص می شود که به طور مثال،داوطلب برای قبول شدن در رشته عمران در دانشگاه شریف،نیاز به چه رتبه ای دارد.تلاش داوطلبان در طول یکسال بر اساس همین متر و معیار صورت می گیرد».

سهمیه داری که رتبه اش پانصد شده نباید روی صندلی من بشیند که رتبه ام دویست است
مونا معرفت ساکن تبریز،رتبه دویست رشته «ام بی ای»،یکی دیگر از داوطلبان معترض به نتیجه نهایی کنکور ارشد نودوهشت به «آزادی»می گوید:

«سال گذشته افرادی که طبق قانون می توانستند از یکی از سهمیه ها استفاده کنند،به صورت مازاد بر ظرفیت وارد دانشگاه می شدند و خیلی هم عادلانه بود.ما هم با همین تصور انتخاب رشته انجام دادیم و در کنکور شرکت کردیم اما وقتی کارنامه های نهایی را دیدیم متوجه شدیم روش محاسبه تغییر کرده و از مازاد بودن ظرفیتها خبری نیست.این بر خلاف چیزی است که در دفترچه آمده بود».

معرفت در ادامه افزود:«به طور مثال طبق ظرفیتهایی که در دفترچه مشخص شده بود،داوطلب رشته «ام بی ای» که در سال گذشته با رتبه صدوچهل می توانست به راحتی وارد دانشگاه امیرکبیر شود،امسال از ورود به این دانشگاه باز می ماند ».
این داوطلب تبریزی با اشاره به برخی از دوستانش که با دیدن نتیجه کنکور در شرایط بسیار بد روحی به سر می برند،گفت:«هزینه ی مازاد حساب نشدن سهمیه ها را ما نباید بپردازیم.سهمیه داری که رتبه اش پانصد شده نباید روی صندلی من بشیند که رتبه ام دویست است.دولت از کیسه خلیفه می بخشد».