*
به گزارش «آزادی»، نتیجه انتخابات مشخص شد و اگرچه تا شروع کار دولت جدید حدود یک ماه و نیم مانده، انتظار میرود که رفته رفته تکلیف موضوعاتی که با انتخابات گره خورده بود روشن شود. مهمتر از همه هم سیاست خارجی و پرونده در هم پیچیده هستهای است که این روزها در وین مورد بررسی و مذاکره قرار داد.
همین امروز کمیسیون مشترک برجام در پایان دور ششم مذاکرات برگزار خواهد شد و نماینده روسیه در وین معتقد است که احتمال توافق وجود دارد.
از آنجایی که پیشتر نیز شاهد اینگونه ابراز خوشبینیها بودهایم، باید این احتمال را در نظر گرفت که باز هم کار به دور بعدی برسد. این یعنی که مذاکرات در دولت رئیسی پیگیری خواهد شد. همه میدانند که سیاست خارجی و رویکرد ایران در پرونده هستهای امری فراتر از خواست و رویکرد دولتها و در گروه سیاستهای کلی است اما باز هم نگاه دولت میتواند اثراتی داشته باشد. شاهد آنکه علیرغم اظهارات مقامات دولتی از جمله ظریف و عراقچی که اخیرا این مذاکرات را پیش میبرد، نسبت به توافق تا پایان دولت و این گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که نگران انتخابات ریاستجمهوری در ایران نیستند چرا که تصمیمگیرنده اصلی درباره موضوع هستهای را رهبری ایران میدانند؛ شاهد کند شدن روند مذاکرات در هفتههای اخیر بودیم.
به هرحال اکنون دولت روحانی و تیم مذاکره کننده آن برای رسیدن به هدف خود اما فقط تا 12 مرداد که رئیسی کار خود را رسما شروع کند، فرصت دارند. این موضوع طرف غربی را نیز تا اندازهای نگران کرده است، چنانچه پایگاههای خبری اکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی که نخواسته نامش فاش شود، گزارش داده بود دولت بایدن میخواهد توافق احیای برجام را طی شش هفته باقی مانده از دولت روحانی نهایی کند. این مقام آمریکایی گفته است: «اگر مذاکرات تا ماه آگوست و زمانی که انتقال قدرت در ایران اتفاق میافتد، طول بکشد، درباره قابل دسترس بودن توافق احتمالی، نگرانیهای جدی به وجود خواهد آمد».
حال سوال اینجا است که رویکرد سیاست خارجی دولت ریسی چیست؟ و آیا زمینه توافق با غربیها و احیای برجام با در نظر گرفتن سیاستهای کلی در ایران، همان قدر وجود دارد که در دولت روحانی وجود داشت؟
فراموش نکنیم که رئیسی در مناظرات انتخاباتی توافق برجام را تائید کرده اما گفت که یک دولت قوی باید آن را اجرا کند. چرخش عباس عراقچی به سوی رئیسی که در اظهارات چند روز قبل او به خوبی مشخص بود، نیز گواه این مدعا است که برجام همچنان در دستور خواهد بود. عراقچی با حمایتی قابل توجه از مواضع رئیسی گفته بود که «اطمینان دارم در صورت انتخاب ایشان هیچ خللی در مسیر مذاکرات ایجاد نخواهد شد».
حسن بهشتیپور، کارشناس مسائل بینالمللی نیز در گفتوگویی با «آزادی» از نقش دولت بر روند مذاکرات میگوید. او لحن و ادبیات دیپلماتها را از جمله موارد اثرگذار در مسیر مذاکرات میداند و معتقد است که « مجموعه عواملی دست به دست هم داده است که این توافق در دولت جدید شکل بگیرد.»
وی به نتیجه رسیدن در فرصت باقیمانده تا پایان دولت روحانی را مثبت ارزیابی میکند اما چندان به تحقق این امر امیدوار نیست. بهشتیپور میگوید: «ایکاش طرفین تا حدی از سقف مطالبات خود کوتاه بیایند تا نتیجه در این فرصت باقی مانده به دست آید.»
این کارشناس امور بینالملل همچنین میگوید: «۴۵ روز تا تشکیل دولت جدید زمان باقی است و امیدواریم توافق در ۲۴ مرداد سالگرد برجام و تا قبل از ۱۲ مرداد و روی کار آمدن دولت جدید انجام شود، چرا که طرفین مذاکرهکننده برای یکدیگر شناخته شده هستند و مذاکرهکنندگان تجربه مذاکره دارند و این امر میتواند محاسنی برای طرفین داشته باشد. اما طبق شواهد بعید به نظر میرسد این امر محقق شود.»