جمالی نوبندگانی: پیام‌های خود را باید از کانالی منتقل کنیم؛ عمان و قطر فرقی ندارد/ اتفاق مثبی در روزهای آتی نمی‌افتد/ حرکت به سوی کاهش تعهدات محتمل‌تر است

به گزارش «آزادی»، پرونده هسته‌ای و توافق به کما رفته برجام حساس‌ترین مرحله خود را طی می‌کند و به نظر نمی‌رسد که به این سادگی‌ها نیز حل‌وفصل شود. امیدواری‌هایی که به روی کار آمدن دولت دموکرات بایدن ایجاد شده بود، تقریبا از میان رفته و مشخص است که دولت بایدن نیز بدون ورود به مسائل غیربرجامی مثل مسائل منطقه‌ای، حقوق بشری و موشکی به برجام برخواهد گشت. حداقل اینکه به خواسته ایران تن نداده و قبل از بازگشت به برجام تحریم‌های اعمال شده علیه کشورمان که ابزار چانه‌زنی آن‌هاست را لغو نخواهد کرد.

از سوی دیگر شاهدیم که ایران کوتاه بیا نیست. به خصوص با مصوبه اخیر مجلس و تعیین ضرب‌العجل سوم اسفند برای خروج از پروتکل الحاقی که دولت مکلف به اجرای آن است، انتظار نمی‌رود که کلاف سردرگم برجام به این زودی‌ها باز شد.

در این میان برخی از کشورها آمادگی خود را برای میانجگیری اعلام کرده‌اند. از فرانسه که مواضع سختی و ضد ایرانی دارد گرفته تا عمان و حتی قطر. برای همین هم سفر اخیر وزیر خارجه قطر به تهران از اهمیت به سزایی برخوردار است.

به اعتقاد برخی کارشناسان اما به این سفر نیز نباید چندان خوشبین بود. مثلا محمدجواد جمالی نوبندگانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم در گفت‌وگویی با «آزادی» در تشریح اهداف سفر وزیرخارجه قطر به تهران گفت: «این سفر هم می‌تواند مربوط به روابط دوجانبه باشد و هم مربوط به روابط اخیر قطر و چند کشور شورای همکاری خلیج فارس که اخیرا از سر گرفته شده است. همچنین ممکن است که وزیرخارجه قطر حامل پیام‌هایی از سوی آمریکایی‌ها یا اروپایی‌ها باشد».

وی افزود: « به نظر من قطر دائما دنبال این است که ایران را از بابت روابط مجدد خود با عربستان، امارات و بحرین مطئمون کرده و ثابت کند قدردان ایران به خاطر آن چند سالی که تمام راه‌ها را به روی این کشور بسته بودند و ایران کمک شایانی کرد، هست. کما اینکه اعلام کرده روابط با کشورهای عربی آسیبی به روابطش با ایران نخواهد زد. ضمن اینکه قطر می‌خواهد که بازیگر مهمی در منطقه باشد. با توجه به اینکه روابط آن با ایران خیلی بهتر از سایر کشورها به خصوص کشورهای حوزه خلیج فارس با ایران است؛ می‌تواند روابط ایران و همسایگان جنوبی را ترمیم کند».

این کارشناس مسائل سیاست خارجی در ادامه گفت: « دقت داشته باشید که قطر کشوری است که از نظر جغرافیا و جمعیت موئلفه قدرت ندارد اما از نظر پول و منابع قوی است لذا شکننده به حساب می‌آید و هر تنش و مشکلی در منطقه برای او و کشورهایی مثل بحرین و امارات مساله‌ساز است. به همین خاطر آن‌ها خیلی تلاش دارند که در بحث روابط ایران و عربستان و یا روابط ایران با اروپا و آمریکا شرایط طوری رقم بخورد که ثبات وجود داشته باشد و بتوانند به امورات اقتصادی خود بپردازند».

وی همچنین درباره ظرفیت قطر برای میانجیگری بین ایران و غرب یا ایران و عربستان نیز گفت: « همیشه عمان در این زمینه نقش برجسته ‌ی ایفا کرده است. الان هم آن‌ها به دنبال فعال شدن قطری‌ها ، فعالیت خود را بیشتر کرده‌اند. قطعا ما هم باید پیام‌های خود را از یک کانالی منتقل کنیم و فرقی ندارد که عمان باشد یا قطر».

جمالی نوبندگانی ادامه داد: «با توجه به شرایط موجود و به خصوص موضع‌گیری‌های فرانسه و مکرون به عنوان پلیس بد؛ خیلی چشم انداز مناسبی در کوتاه مدت برای حل و فصل مساله برجام نمی‌بینم. موضع‌گیری مقالمات آمریکایی یعنی آقای بایدن و وزیر خارجه او اصلا سازنده نیست. حتی باعث تعجب است که او در که زمان برجام معاون ریس جمهور بوده ، الان مسال امنیتی، منطقه‌ای و موشکی را طرح می‌کند! این‌ها نشان می‌دهد که دموکرات‌ها می‌خواهند از طریق فشاری که در دوران ترامپ به ایران وارد شد، استفاده کرده و باج‌گیری کنند. به نظر من این امر اصلا سازنده نیست. بر این اساس تصورم این است که در چند روز آینده اتفاق مهمی رخ ندهد و ما بیشتر به سمت کاهش تعهدات برویم».

وی در پایان خاطر نشان کرد: « به اعتقاد من در شرایط کنونی باید با آمریکا و فرانسه با زبان قدرت حرف زد. البته این به معنای آن نیست که مذاکره باید قطع شود اما به نظر می‌رسد که آن‌ها مایل نیستند حق جمهوری اسلامی را که خودشان در برجام امضا کردند، به رسمیت بشناسند».