*
به گزارش «آزادی»، رایزنیهای ایران با اروپا و حتی روسیه و چین نتیجه نداد و دیدیم که شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی عصر جمعه قطعنامه ارائه شده از سوی تروئیکای اروپا را علیه ایران صادر کرد. مخالف چین و روسیه نیز به کار نیامد و اعضای این شورا متقاعد نشدند که ایران همکاریهای لازم را با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است. بر همین اساس بعد از هشت سال یک قطعنامه دیگر علیه ایران صادر شد و این اصلا خبر خوبی نیست. قاعدتا همراهی اروپا با آمریکا در این زمینه مقدمه همکاریهای بعدی و رساندن این کشور به اهداف خود از جمله تداوم تحریم تسلیحاتی ایران خواهد بود. افزون بر این گزارش اخیر سازمان ملل و اشاره به منشا ایرانی موشک های اصابت کرده به آرامکو زمینه افزایش ایران هراسی در جهان را فراهم کرده و به نظر میرسد که در حال برگشت به روزهای قبل از برجام هستیم.
مواضع و اظهارات مقامات ایرانی نشان میدهد که تسلیم شدن در برابر خواستههای آژانس بسیار بعید است و در این صورت باید منتظر عواقب این رویارویی بود. عواقبی از جمله مرگ برجام و بدتر شدن روابط ایران و جهان به خصوص اروپا. البته برخی از کارشناسان مسائل بین الملل با توجه به وضعیت کنونی روابط ایران در عرصه بینالملل چندان نگران بدتر شدن روابط نیستند و حتی معتقدند که شاید مقامات ایرانی بتوانند ازطریق مذاکره با اروپا و استفاده از قدرت نرم و دیپلماسی عمومی گامی در راستای تغییر شرایط بردارند.
یوسف مولایی، کارشناس حقوق بینالملل یکی از همین از کارشناسان است. او در گفتوگویی با «آزادی» گفت: « ما اکنون به لحاظ مدل منطقی تعریف متغیرهای سیاسی، امنیتی چیزی در اختیار نداریم و هر چه گفته شود از روی حدس و گمان است. نمی دانیم که روابط ایران و اروپا چقدر بدتر میشود، البته الان هم مناسبات خوبی بین ایران و اتحادیه اروپا وجود ندارد. کمااینکه اروپا نتوانست انتظارات ایران را در حوزه رفع تحریمها برطرف کند و آن سیستم مبادله تجاری که قرار بود به اجرا درآید هم موفق نبود.»
وی افزود: « ما مناسبات اقتصادی چندانی با اروپا نداریم، اروپا فقط علاقهمند است که ایران برجام را حفظ کند چون از نظر سیاسی و امنیتی این موضوع برای آنان اهمیت دارد. قطعنامه جدید آژانس هم مسلما وضعیت را بهتر نخواهد کرد. به هرحال ایران برای خود دلایلی دارد و میگوید که نباید این قطعنامه اجرایی شود.حتی معتقد است که مبانی حقوقی لازم برای صدور قطعنامه وجود ندارد. اطلاعات پایه این قطعنامه از نظر ایران اعتبار ندارد. به اضافه اینکه ایران معتقد که است به تعهدات خود در چارچوب برجام و NPT پایبند است و ضرورتی به صدور قطعنامه نبوده است.»
مولایی ادامه داد: «از طرف دیگر اتحادیه اروپا برای حفظ برجام یا اینکه برجام کمتر آسیب ببیند مصر است که ایران بهانهها را ازدست آمریکا بگیرد. این وضعیت خاصی است و فکر میکنم که در کوتاه مدت چالشهایی را ایجاد خواهد کرد.»
به گفته وی، «این چالشهای مبنای مذاکرات بیشتر بین ایران و اروپا خواهد بود اما فضا را برای همکاریهای بیشتر مساعد نمیکند».
این کارشناس مسائل بینالملل در پاسخ به اینکه بهترین واکنش ایران در قبال این قطعنامه چه خواهد بود؟ گفت: «در روابط بینالملل آنچه که اهمیت دارد، عنصر قدرت است. شما به تناسب قدرت خود میتوانید چانهزنی کنید، تعامل داشته باشید، بخشی از تصمیمات سازمانهایی بینالمللی را اجرا نکنید یا در مسیر تمایلات خود حرکت کنید. مساله مهم این است که ایران از چه منابع قدرتی برای رویارویی با آمریکا و متحدانش در آژانس استفاده خواهد کرد؟ زیرا سازمانهای بینالمللی بر اساس اراده سیاسی دولتها مدیریت میشوند و مدیریت مستقلی ندارند. مدیران آژانس منتخب دولتها و به نوعی پاسخگو در برابر دولتها هستند. بر این اساس باید دید که ایران چه منابع قدرتی را برای دفاع از حقانیت خود در این کارزار بسیج خواهد کرد».
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا ایران قدرت کافی را برای این اثرگذاری دارد یا خیر؟ گفت: « من دیگر فراتر از این نمیروم و نمی توانم بگویم که ایران قدرت دارد یا خیر؟ من اصول را میگویم. ایران باید از قدرت نرم و سخت خود استفاده کند. در واقع وقتی زورآزمایی است باید از قدرت خود استفاده کنیم. یکی از ابزارهای قدرت نرم، قدرت حقوقی است. ایران اگر از نظر حقوقی خود را قوی میداند باید ازطریق انتشار مواضع حقوقی خود از خود دفاع کند. مرتب با اعضای شورای حکام در تماس باشد، کار تبلیغاتی و دیپلماتیک انجام دهد و دیپلماسی عمومی را فعال کند. مسئولیین ایران می دانند که قدرت نرم کجا حضور دارد و منابع قدرت چیست».