*
به گزارش «آزادی»، کرونا نه فقط جان که کل زندگی جهانیان را هدف گرفته است. ویروسی که تبعات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن کمتر از آثار آن بر سلامت نیست. ادامهدار شدن کرونا اما نگرانیهای تازهای را پدید آورده است. این طور که معلوم است این ویروس حالا حالاها ماندنی است و مردم و حکومتها باید راهی بیابند که کمترین آسیب را ازآن دیده ببینند. یکی از مهمترین آثار کرونا در دنیا و به تبع آن ایران، افزایش نارضایتیهای اقتصادی و سیاسی است و این یعنی اعتراضات اجتماعی نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. عدم موفقیت دولتها در مهار کرونا و تامین معاش مردم در روزهای قرنطینه قطعا موجب افزایش نارضایتی است و زمینه ساز اعتراض اما سوال اینجا است که پرهیز از اجتماع و ادامه قرنطینه نیز میتواند موجب فروکش اعتراضات جاری در دنیا باشد؟
اسماعیل گرامی مقدم، سخنگوی حزب اعتماد ملی معتقد است که خیر. او در گفتوگویی با «آزادی» به تشریح آثار کرونا بر جامعه و اعتراضات آن پرداخت و گفت: «کرونا و آثار آن بر جامعه به تاثیرگذاری آن در حوزههای اقتصادی برمیگردد. اگر شش ماه قبل و حتی چهار ماه قبل اگر کسی میگفت که همه پروازها در دنیا لغو و رفتوآمدها محدود میشود، کارخانهها تولید را متوقف میکنند و ... غیرقابل تصور بود و حتی اگر کسی ادعا میکرد که این مساله ممکن است، منشا متافیزیک داشته باشد کسی باور نمی کرد اما اکنون جهان با اثرگذاری این ویروس بر کل اقتصاد دنیا مواجه است. صادرات و واردات و همه حوزهها تحت تاثیر قرار گرفته و نتیجه آن بیکاری بسیاری از حقوقبگیران و کارگران است که معاش حداقلی داشتند. البته تاثیرات اقتصادی شامل حال آن یک درصد سرمایهدار و دهکهای بالای جامعه نیز است اما معیشت آنان به مخاطره نیفتاده و این طبقات درآمدی پایین و زیر خط فقر هستند که در خط مقدم از بین رفتن و از هم پاشیدگی زندگی روزمره قرار گرفتهاند».
وی تاکید کرد: «قاعدتا اعتراض حق این گروههای اجتماعی است و دولتها چه در خارج و چه در داخل ایران برای کنترل کرونا راهی غیر از ایجاد قرنطینه و فاصله اجتماعی ندارد. این قرنطینه اقشار آسب پذیر را تحت تاثیر خود قرار میدهد و برای همین دولتها با تخصیص وامهای بلاعوض امکان موفقیت آمیزبودن قرنطینه را بیشتر میکنند. اکنون شاهدیم که کشورهایی در اروپا و امریکا توانستهاند با تزریق پول قرنطیه را انجام دهند».
این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به اقدامات انجام شده در ایران گفت: « در کشور ما به برکت نوروز و تعطیلات آن، مسئولان توانستهاند که مردم را به در خانه ماندن ترغیب کنند اما در عین حال کمکی هم نکردند. بعد از تعطیلات مردم ناگزیر شدند سرکار روند و اگر مسئولان همچنان مقید به درخانه ماندن مردم هستند، باید یارانه و وامهای بلاعوض بدهند تا امکان قرنطینه ایجاد شود و در ادامه آن بتوان کرونا را کنترل کرد.»
گرامی مقدم درپاسخ به اینکه آیا همه نارضایتیهایی که در دوران کرونا تشدید میشود صرفا ناشی از مسائل اقتصادی است؟ گفت: « چندین متغیر در ایجاد نارضایتی حائز اهمیت است و یکی از آنها همین بروز عدم صداقت از مسئولین – در گذشته - است که آثار ان بجاست و به این سادگی هم از ذهن مردم پاک نخواهد شد. مساله دیگر مواجه شدن با یک آمار گاها غیرمنطقی در جریان مبارزهبا کرونا است. ازسوی دیگر عدم حمایت جدی ازاقشار آسیب پذیر باعث تشدید نارضایتیها میشود. منتها باید واقعیت را نیز پذیرفت و در نظرگرفت دولت باهمه توان و باهمین امکانات پایین تا کنون توانسته کرونا را کنترل کند. با این حال کشور ما کشور ثروتمندی است و میشود با تزریق وامهای بلاعوض از منبع نهادهایی که تا کنون مالیات نداده و بالاخره باید جایی به درد مردم بخورند، بهتر عمل کرد».
وی تاکید کرد: « این توقع نابجایی است که از دولت انتظار رود تا از بودجه هرساله که منابع و مخارج آن مشخص است بتواند کرونا را کنترل کند. کمااین که تا کنون این اقدام صورت گرفته است. اما نهادهایی مثل آستان قدس، کمیته امداد، ستاد فرمان امام، بنیاد مستضعفان و دهها نهاد دیگر که تاکنون مالیات نداده و ثروتهای متراکم شدهای دارند، میتوانند با مصرف بخش اندکی از داراییهای خود برای نجات افرادی که مبتلا به عوارض کرونا شده و زندگیشان در آستانه متلاشی شدن است، کمک کنند».
وی همچنین گفت: «یک اتفاقی که سالها است اندیشمندان در حوزه نابرابریهای اجتماعی مطرح میکنند این بحث است تجمیع ثروت در اختیار یک درصد جامعه و پایین ماندن دست مزدها موجب رویارویی میان فقرا و اغنیا میشود. برخی کشورها مثل انگلستان، سوئد و کشورهای اسکاندیناوی پیشتر این هشدارها را جدی گرفتهاند. اکنون کرونا به عنوان یک پدیده جهانی این شکاف طبقاتی را بیشتر کرده و امکان رویارویی فقرا و اغنیا را به وضوح قابل لمس کرده است. وقتی جامعه فقر ببیند که امکان معاش حداقلی ندارد و بخشهای ثروتمند جامعه تقویت میشد امکان این رویارویی بیشتر میشود. به نظر من کرونا میتواند فرصتی باشد تا در کشور ماه برای ممانعت از این رویارویی و افزایش این نابرابری از سوی نهادهای موثری که خارج از دولت هستند و حوزه فعالیت آنها اقتصادی است، اقدام شود تا در یک همدلی ملی از یک فاجعه انسانی جلوگیری شود».
وی در پاسخ به دیگری مبنی بر اینکه آیا ادامه قرنطینه و در خانه ماندن میتواند اعتراضات جاری در دنیا را مشمول مرور زمان کرده و موجب فروکش اعتراضات شود؟ گفت: « گرسنگی تاثیرات انفجاری دارد. حاکمان و قدرتمندان در دنیا نباید تصور کنند که به برکت در خانه ماندن، اعتراض خاموش میشود، بلکه در خانه ماندن میتواند یکسری اعتراضات انفجاری و جهشی را ایجاد کند که شاید سرانجام کور داشته باشد اما خسارات بالایی در پی دارد. مثال آن همان حوادث آبان 98 است. در آن مقطع نیز یک حرکت انفجاری شهرهای ایران را دربرگرفت زیرا مردم شاهد افزایش یکباره قیمت بنزین و کاهش درآمدها شدند. به اعتقاد من الان هم نباید آن اشتباه را کرد و گمان کرد که چون مردم در خانه هستند دست به اعتراض نمیزنند پس میتوان نسبت به آنان ناملاحظاتی داشت. لازم است که دولتها حتما کمکهایی را در نظر گرفته و به آن ادامه دهند».