*
به گزارش آزادی، کرونا هنوز مهار نشده و این طور که معلوم است حالا حالاها هم در جهان قربانی میگیرد. اقتصاد دنیا تحت تاثیر شیوع این ویروس قرار گرفته و باید آرام آرام منتظر مشاهده آثار آن در سیاست نیز بود. فقط همین نیست و بدون شک این ویروس منحوس تبعات و آثاری بیش از این حرفها دارد که در بلند مدت عیان خواهد شد. دین و دینداری یکی از حوزههایی است که زیر سایه کرونا ویروس قرار گرفته و با تحولاتی همراه خواهد. هم اکنون شاهدیم که در سراسر دنیا کرونا موجب ایجاد چالشهایی در عرصه دینداری شده و روشن است که این چالشها روز به روز جدیتر خواهد شد.
محسن غرویان، استاد حوزه علمیه قم ضرورت بررسی این حوزه را بسیار جدی میداند و معتقد است که کرونا موجب ایجاد تغییرات جدی در خوانش جهانیان از دین خواهد شد. او در گفتوگویی با «آزادی» گفت: « تاثیر کرونا بر دین موضوع بسیار قابل توجه و جدی است و به نظر من ضرورت دارد که محققان به بررسی تاثیر شیوع این ویروس و شرایط کنونی بر کلام و فلسفه اسلام، مسیحیت و به طور کلی دینداری دارد. باید دید که مسائل اعتقادی مثل مبدا، معاد، امامت، ولایت، مهدویت و ... بعد از این دوران چه تغییراتی خواهد داشت. همچنین باید تاثیر کرونا در قرائتهای مختلف دینی را بررسی کرد»
وی افزود: «مثلا الان میبینیم عدهای که من نام آنها را فرقه لیسیه میگذارم، پیدا شده و میگویند ضریح را لیس بزنیم کرونا نمیگیریم! اینها بحثهای دینی است. آیا واقعا ضریح شفا میدهد؟ اینها مباحثی است که بحران کرونا به دنبال دارد و اتفاقا جالب است که از ابعاد مختلف به آن پرداخته شود».
غرویان با تاکید بر ضرورت بررسی این مباحث در اسلام و مسیحیت و ... گفت: « الان کرونا همه دنیا را گرفته و تمام ادیان را درگیر کرده است. متکلمین مسیحی یک سری عقاید و افکاری دارند درباره عیسی و مسیح و ... . همچینن در یهودیت و اسلام هم ابعاد مختلفی وجود دارد که باید به آن پرداخت».
این استاده حوزه علمیه در پاسخ به اینکه آیا کرونا موجب افزایش دینداری در جهان میشود و یا فاصله گرفتن از دین؟ گفت: « به نظر من کرونا موجب میشود که ما قرائتها و دیدگاههای خود را از دین و عناصر اصلی آن مثل خدا، معاد، امامت و ولایت و ... تغییر دهیم. به هرحال دین یک امری است که بشر همیشه به دنبال او بوده و هست و خواهد بود اما قرائتهای مختلف از دین بعد از کرونا تغییر خواهد کرد.»
وی افزود: « به عنوان نمونه دیدم که یک نفر در فضای مجازی گفته بود که کرونا به معنی ظهور قیامت است. سراغ آیات و روایات رفته و گفته بود که در قیامت پدر از فرزند، فرزند از پدر و مادر، برادر از خواهر و ... دوری میکند. بعد گفته بود که الان وقتی به خاطر کرونا فوت میکند خانواده و نزدیکان او برای تشییع و دفن و ... نزدیک نمیشوند پس این نشان ظهور قیامت است. خب این یک تفسیر دینی است. منظور من این است که کرونا قرائتها را از دین تغییر میدهند اما در اصل اینکه مردم به دینداری تمایل پیدا کنند یا جدا شوند، خیل تحت تاثیر کرونا قرار نمیگیرد».
غرویان ادامه داد: « به نظرمن غیبی در این عالم وجود دارد و انسان به دنبال مسائل غیبی است. الان کرونا هم یک عنصر غیبی است زیرا کسی نمیداند که از کجا پیدا شده؟ ساخته دست بشر است و یا یک بلای طبیعی و ... ؟ این همان بعد غیبی است و به دین مربوط میشود. دین هم برای مسائل غیبی حرفهایی دارد بنابراین به نظر من تاثیر اصلی کرونا در حوزه دین به تغییر قرائتها و استنباطهای دینی مربوط میشود».
این استاد حوزه علمیه در پاسخ به اینکه آیا کرونا با خطر ترویج خرافهگرایی همراه است؟ گفت: «بله، توجه داشته باشید که آدمها مختلف هستند، علمای دینی هم همین طور. در اسلام، مسیحیت و یهودیت هم فرقی ندارد، علما نشسته و پیش خود یک تفاسیری را میسازند. کرونا یک پدیده واقعی است و کلی تلفات گرفته و حادثهای است که در کل دنیا و کل زمین رخ داده است اما اینکه آن را چطور تفسیر کنیم مهم است. برخی نگاه خاص و بیشتر خرافاتی دارند .اینها بر اساس نظر خود تحلیل و تفسیر میکنند و مثلا میگویند که این انتقام خدا و طبیعت است. این تفسیرها از باطن افراد برمیخیزد و مختلف است. عدهای هم نگاه علمی دارند و واقعگرا هستند. به قولی رئالیست هستند و با علم و دانش و واقعیتها برخورد ملموس میکنند و همه چیز را به غیب ارتباط نمیدهند. به نظر من تفاسیری که میشود قابل کنترل نیست و ساختار ذهنی علما، متکلمین و مبلغان دینی متفاوت است.»
وی خاطر نشان کرد: «به این ترتیب خطر ترویج خرافات وجود دارد اما یک رویکرد مثبت نیز میتواند وجود داشته باشد. مثلا برخی حرفهایی که به نام دین مطرح میشد را میتواند کنار بزند و برخی خرافات را رد خواهد کرد. مثلا برخی افراد میخواستند تحلیل سیاسی کنند و کرونا را به قم ربط دهند اما وقتی کرونا کل دنیا را گرفت یک سری از این حرفها را رد کرد. مثال دیگر همین فرقه لیسیه است. این ها حرفهایی زدند مثلا اینکه دیوار حرم شفا میدهد و اینجا دار الشفا است اما عدهای در حرم را شکاندند و در حرم نتوانست از خود محافظت کند. خب اگر در و دیوار حرم شفا میدهد که باید میزد کسی که می خواهد در را بشکند، را هلاک می کرد. بر این اساس است که میگویم کرونا برخی از خرافات را کنار خواهد زد».