آخرين گفتگوي رسانه اي «مرحومه خانم طالقاني»

اعظم طالقاني، در آخرين گفت‌وگوي رسانه‌اي خود که با «جماران» انجام داده بود به نکاتي پيرامون مجلس اول، انتخابات و... پرداخته است که بخشي از آن را در ادامه مي‌خوانيد.

به گزارش «آزادي» رئيس‌جمهور در روزهاي اخير به مجلس اول اشاره کردند و در مورد اينکه در آن مجلس همه گروه‌ها بودند و عملکرد خوبي هم داشت سخن گفتند. باتوجه به اينکه شما عضو آن مجلس بوديد روايت و خاطره‌هاي خود را از آن دوره بازگو کنيد.

خوشحالم که امروز رئيس‌جمهور به اين نتيجه رسيده، شايد هم قبلا رسيده بود و من اطلاع نداشتم که مجلس دوره اول با حضور دگرانديشان و کساني که سوابق انقلابي داشتند، در حفظ و توسعه انقلاب نقشي موثر داشته است. تصميمات سياسي گرفتن کار ساده‌اي نيست که بتوان از کنار آن به راحتي گذشت. بلکه نياز به تجربه بالا دارد و فرد بايد تاريخ انقلاب‌ها و تحولات کشورها را خوانده باشد تا بتواند به واسطه آن برنامه‌اي موفق ارائه دهد. يک بار با پدرم بر سر مساله‌اي صحبت مي‌کردم. ايشان گفت «من معتقدم روحانيت بهتر است از قدرت کنار باشند». پدرم در اين زمينه نگراني‌هايي داشت. بايد هرطور هست فضا به‌گونه‌اي باز باشد که مردم بتوانند اظهار عقيده کنند.
آيا اينکه گفته مي‌شود برخي نمايندگان حتي حقوق مجلس را هم دريافت نمي‌کردند درست است؟

بله، من تا جايي که پرس و جو کردم فهميدم برخي نمايندگان مانند آقاي هاشمي رفسنجاني و خانم دستغيب و... حقوق نمي‌گرفتند.
شما در دوره‌هاي نخست سراغ داريد که تحقيقاتي به شکل امروز پيش از کانديداتوري از کانديداها شده باشد؟
تنها چند سال است که اين شيوه اجرا مي‌شود. ولي دوره اول اصلا اين‌گونه نبود. شايد هم به‌دليل اينکه اکثريت کانديداها شناخته شده بودند و سوابق مشخص داشتند.

يعني از مبارزان قبل انقلاب بودند؟

بله، از مبارزان قبل انقلاب و کساني که فعاليت مي‌کردند، حضور داشتند. البته از سوي ديگر کساني هم بودند که نه مبارز، بلکه عافيت‌طلب بودند و وارد مجلس شدند و صاحب تفکري ديگر بودند.

وضعيت تصميم‌گيري‌ها چگونه بود؟ جنجالي‌ترين بحث‌ها آن موقع اتفاق مي‌افتاد؟

بله. بحث‌هاي زيادي مي‌شد. حتي در برهه‌اي وقتي آقاي معين‌فر سخنراني مي‌کرد به‌دليل درگيري با يک نماينده، آستين کُتش پاره شد. اما با اينکه يک عده بد و بيراه مي‌گفتند، امثال آقايان سحابي و بازرگان و... سکوت مي‌کردند و اهل جواب‌دادن نبودند. هر لايحه‌اي که مي‌آمد بايد روي آن کار مي‌کردم. خودم هم طرح‌هاي زيادي دادم منتها بيشتر راجع به زنان سرپرست خانوار، امنيت بعد از طلاق و... بود. در کل، داد و فرياد و بدوبيراه وجود داشت و مجلس اول مجلس بسيار شلوغي بود.
اين تکثر مانع از اين نمي‌شده که لوايح و طرح‌ها تصويب نشوند؟

نه. مثلا تا آقايان ابراهيم يزدي، بازرگان و سحابي مي‌آمدند از حقوق ملت يا آزادي حرف بزنند، بلافاصله سروصدا بلند مي‌شد. گاهي اوقات بعضي نمايندگان که شايد ديگر زنده نباشند يا اگر هم باشند در سنين بالايي هستند، به آنها بد و بيراه مي‌گفتند. درگيري زياد بود ولي در هنگام راي‌گيري با اينکه بسياري نمايندگان ساکت بودند، اما متوجه حرف‌هاي مطرح شده بودند و رأي خود را بر مبناي درکي که از موضوع داشتند، مي‌دادند؛ نه چيز ديگر.

شما در يکي از مصاحبه‌هايتان گفته بوديد «نسل اول انقلاب بسيار پرتلاش و دقيق بودند» اما بخشي از نسل امروز چنين برداشتي ندارد که نسل اول انقلاب دقيق عمل کرده باشد. مي‌خواهم تحليل شما را از اختلاف‌ها و خلأ‌هايي که ميان نسل امروز و ديروز افتاده بدانم.

بحث اين است که نسل سوم انقلاب، قبل از انقلاب را نديده و طبيعتا تصويري از آن دوره ندارد. تصويري هم که به آن داده شده تصويري است که از بعد از انقلاب گرفته که در هر دوره‌اي دچار ضعف‌ها و کاستي‌هايي بوده است. ما از آقاي هاشمي درباره برخي رفتارهاي ايشان انتقاد مي‌کرديم. هاشمي از رفقاي پدر من بود و قبل از انقلاب در برخي اردوها با همديگر بوديم و از افکار هم استفاده مي‌کرديم. بنابراين هيچ‌درگيري و دشمني باهم نداشتيم و حق داشتيم از هم انتقاد کنيم. وليکن فضا طوري بود که تا مي‌خواستيم انتقاد کنيم همين‌هايي که امروز مطالبي را بازگو مي‌کنند و تغيير رفتار داده‌اند، به ما مي‌گفتند؛ «قصد تضعيف داريم!» در صورتي که اگر مي‌گذاشتند نقد و امر به معروف و نهي از منکر را انجام دهيم، وضع چنين نبود. عده‌اي در آن مقطع نگذاشتند ما اين کار را انجام دهيم تا اينکه امروز مداحان و چاپلوسان در دستگاه‌هاي اين مملکت نفوذ کردند و اين ميزان از خيانت و دزدي و اختلاس و... را شاهديم.

با توجه به روي کار آمدن آقاي روحاني از سال 92 به بعد، وضعيت زنان را در جامعه چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟

اين روزها که خبر رسيد دو خانم خلبان هم داريم. بنابراين داريم به آسمان مي‌رويم (خنده). اگر زن‌هاي ما هم روزي به منافع ملي فکر کنند و خدمتگزار توده مردم باشند، مي‌توانيم بگوييم رشد کرده‌اند. امروز زنان خوب کار مي‌کنند و انصافا در هرکجا که حضور دارند سعي مي‌کنند کمک‌حال مردم باشند و اين خود نشانه رشد است. من امروز تنها به‌دنبال منافع‌ملي هستم. هرکسي به‌دنبال منافع ملي و حفظ اين ملت، مملکت و دين و آيين باشد، راهش را درست مي‌رود. بايد گفت که در مورد خانم‌ها ديگر فقط پوشش و چادر و لباس و... مهم نيست.

 

بلکه عفت از همه‌چيز مهمتر است چه براي زن چه مرد. شخصيت والاي انساني مهم است. انسان وقتي عفت را در جامعه رعايت کند و در گفت‌وگو، در پوشش و رفتار عفيف باشد، مشکلي پيدا نمي‌کند. من در مدرسه، مامور بازرسي داشتم که روسري بر سر نداشت ولي آنقدر در رفتار و حرف زدن والا بود که هيچ‌گاه يادم نمي‌رود. رئيس دولت اصلاحات در اخلاق و رفتار به پدرم شباهت دارد و اين قابل کتمان نيست. ايشان بسيار صبور و با حوصله و حليم است. به‌نظر من مسئولان کشور بايد از کساني تشکر کنند که نشان دادند در مقطع احمدي‌نژاد در اين کشور چه مي‌گذرد. من چند روز پيش آقاي روح‌الاميني را ديدم که متاسفانه ديگر با عصا راه مي‌رود. گاهي فکر مي‌کنم شايد اين حصر را براي اين گذاشته باشند که او را حفظ کنند. شايد خطراتي بوده و برخي افراد برنامه داشتند اينها را از بين ببرند و اين حصر کمک کرده باشد تا آنها از اين خطر نجات پيدا کنند.