به گزارش
«آزادی»، دیوید هالب فینگر ستون نویس روزنامه نیویورک تایمز، در آستانه انتخابات سرزمینهای اشغالی به شکاف سیاسی و مذهبی، میان ساکنان سرزمین اشغالی با رژیم صهیونیستی پرداخته است.
او مقاله خود را با عنوان "سوالی که بر انتخابات اسراییل سایه انداخته است: دولت یهودی باید چقدر یهودی باشد؟ " آغاز کرده است و معتقد است که یهودیت از درون در حال فروپاشی است چراکه آنها افراط را سرلوحه سیاستهای خود قرار داده اند و به همین دلیل نتانیاهو شانس زیادی برای پیروزی ندارد، نویسنده هم شکاف جامعه با رژیم را یکی دیگر از دلائل شکست احزاب سیاسی رژیم اشغالگر میداند و معتقد است که ساکنان سرزمین اشغالی از پاسخ صندوقهای رای وحشت دارند.
این مقاله را میخوانیم:
سالهاست که نارضایتی در اسراییل در حال افزایش است. مردان و زنان یهودی در اسراییل به سربازی میروند، اما ارتدوکسهای افراطی عمدتا از خدمت وظیفه معاف هستند. بر خلاف سایر اسراییلی ها، بسیاری از ارتدوکسهای افراطی برای مطالعه تورات و هزینه خانواده پر جمعیت خود از دولت یارانه میگیرند.
در کشوری (سرزمین اشغالی) که خود را مسکن تمام یهودیان معرفی میکند، هیات خاخامهای ارتدوکس یگانه نهاد دولتی تصمیم گیر درباره موضوعاتی، چون ازدواج، طلاق و تغییر دین است.
انتشار رشته توییتهای سیاسی به ناگاه این موضوعات را در صدر قرار داده و شکاف دایم سکولار – مذهبی در جامعه اسراییل به موضوع اصلی انتخابات روز سه شنبه تبدیل شده است.
فضای انتخابات در کشوری که از یک سو درگیر جنگ با فلسطینیها و در معرض کشمکش دائمی با ایران است و از طرفی نخست وزیرش متهم به فساد شده، به شکل عجیبی به این سو رفته که دولت یهودی باید چقدر یهودی باشد و عقاید کدام فرقه یهودی برآن حکومت کند.
لیورآمیل کاسب ۴۹ ساله که در حال خرید در منطقه رامات هاشارون است میگوید «من با ارتدوکسهای افراطی دشمنی ندارم، اما باید پایشان را به اندازه گلیم شان دراز کنند. خود من همین الان دارم به خاطر نوع زندگیای که آنها دارند پول میدهم».
انتخابات سه شنبه حکم کار تکراری را دارد که بار دیگر این فرصت را به نتانیاهو میدهد تا دوباره انتخاب شود و البته مخالفانش هم این فرصت را دارند تا او را از گردونه خارج کنند.
به قول یوهانان پلسنر، رییس انستیتو دموکراسی اسراییل، انتخابات کنونی در تعیین مسیر آینده کشور نقش بسزایی دارد.
تقصیر اویگدور لیبرمن سیاستمدار سکولار راستگرا بود که به خاطر امتناع از پیوستن به ائتلاف ارتدوکسهای افراطی به رهبری نتانیاهو، اصرار بر برگزاری انتخابات جدید داشت. نزاع لیبرمن بر سر قانون جدیدی است که معافیت خدمت وظیفه مردان ارتدوکس را لغو میکند.
قانونگذاران ارتدوکس افراطی به دنبال ماستمالی کردن قانون جدید بودند و لیبرمن با آنها کنار نیامد.
این تاکتیک لیبرمن برای جلب توجه رای دهندگان بود و البته طرف مقابل را هم بدجوری عصبانی کرد. حمایت از لیبرمن یک شبه دوبرابرگردید و درعین ناباوری تبدیل به قهرمان جماعت لیبرال شد.
جیسون پرلمن از فعالان سابق سیاسی جناح راست میگوید «سالهاست که دو ستون اصلی سیاست در اسراییل یعنی دین و موضوع فلسطینیها موضوعات در هم تنیدهای هستند. کار ائتلاف نتانیاهو فقط این بوده که رای دهندگان جناح راست را - که خواهان برخورد تند با فلسطینیها هستند - به ارتدوکسهای افراطی - که به شرط گرفتن امتیازات مذهبی رای گروهی میدهند- نزدیک کند.
پرلمن میگوید کاری که لیبرمن کرد این بود که این دو موضوع درهم تنیده را از هم جدا کرد.
رهبران سکولار و لیبرال جناح چپ و میانه رو در واکنش به این اقدام لیبرمن، از او در مقابل نخست وزیر ائتلاف ناسیونالیتهای مذهبی و ارتدوکسهای افراطی حمایت کردند.
رقبای سیاسی نتانیاهو میگویند جمعیت ارتدوکس با این رشد قارچ گونه و محصلان مذهبی بیکار و خانواده پر جمعیتی که یارانه بگیر دولت هم هستند، گرفتاریها اقتصادی و اجتماعی فراوانی را برای سایر اسراییلیها درست میکنند. در ضمن مخالفان نتانیاهو میگویند خواهان آزادی بیشتر برای ازدواج و تغییر دین هستند.
رقبای نتانیاهو از این عصبانی هستند که احزاب افراطی مذهبی، خواهان اعطای مصونیت قضایی به نتانیاهو هستند تا در مقابل خدمت نتانیاهو برای تبدیل اسراییل به یک رژیم مذهبی تئوکراتیک، او را از زندان رفتن نجات دهند.
آنها از رشد فزایندهی جمعیت یهودیان ملی گرا و شبه اوانجلیست که مخالف فمینیسم وهمجنسگرایی هستند و از تفکرات راست افراطی و ایدیولوژی مسیح باوری حمایت میکنند بسیار خشمگین هستند.
نیتسان هورویتس، رهبر حزب چپ گرای اتحاد دموکراتیک، میگوید اوضاع روز به روز خطرناکتر میشود و مردم تهدید را احساس میکنند.
احزاب ارتدوکس افراطی میگویند ما فقط داریم از وضعیتی دفاع میکنیم که در زمان تاسیس اسراییل هم همین وضعیت را داشتیم، یعنی میخواهیم تورات خوانی را در میان با تقواترین مومنان یهودی حفظ کنیم. خاخامهای ارتدوکس در زمان تاسیس اسراییل به جامعه مذهبی و نوظهور یهودیان آن زمان، این وعده را میداد که در مقابل حمایت آنها از تاسیس اسراییل، احکام خوردنیها و آشامیدنیها و خانواده را بر اساس شریعت یهود در اسراییل اجرا کنند.
آمار نشان میدهد که تنها ۱۰ درصد افراد واجد شرایط رای دادن، ارتدوکس افراطی هستند و در مقابل ۴۴ درصد خود را سکولار میدانند، اما این اقلیت به لطف وعدههایی که در مقابل حمایت از نامزدها میدهد توانسته بر امتیازات دریافتی اش بیافزاید.
ایساک زیو پندروس، نماینده کنست از حزب ارتدوکس «اتحاد یهودیان توراتی United Torah) Judaism)»، میگوید ما اقلیتی نیستیم که روز به روز کوچکتر شویم. ما در حال تبدیل شدن به یک اقلیت بزرگ هستیم. ما داریم تلاش میکنیم که هر چیزی را در مسیر خودش حفظ کنیم.
ملی مذهبیها انتقادات را رد میکنند و نمونه خودزنی یهودی ستیزانه میدانند.
ایتان فولد سخنگوی حزب راستگرای یامینا میگوید «منتقدان ما کمپین نفرت علیه هر چیزی که بوی یهودیت میدهد راه انداخته اند».
موازنه دین و حکومت در کانون هویت ملی اسراییل قرار دارد.
آریل پیکارد از کارشناسان موسسه شلوم هارتمن در اورشلیم (بیت المقدس) میگوید آیا اسراییل یک دولت ملی و یهودی است و بس؟ یا یک دولت دموکراتیک یهودی با ارزشهای انسانی است؟ پاسخ به این سوال نتایج خود را دارد.
مذهبیهای افراطی به هواداران شان هشدار میدهند که اسراییل ممکن است روح خود را از دست بدهد و از نظر اقتصادی و اجتماعی جای مناسبی برای خداترسان و عاملان به تورات نباشد. مخالفان این افراطیون هم میگویند اسراییلی را که عاشق اش هستند دارد به تدریج تبدیل به یک محیط خصمانه و بی هویت میشود.
بحث برسرمعافیت محصلان و دانشجویان مدارس مذهبی از خدمت وظیفه و لغو قانون ممنوعیت باز بودن مغازه ها، اتوبوسرانی و مسافرت با قطار در روز شنبه همیشه داغ بوده است.
البته این بحثها همیشه بین ارتدوکسها و سکولارها معمول بوده، اما این بار بحث به میان ملی مذهبیهایی که کیپا برسرمیگذارند و حرمت شنبه را پاس میدارند و بر خلاف بسیاری از ارتدوکسهای افراطی، جزو صهیونیستهای دو اتشه و طرفدار اسراییل بزرگ والحاق کرانه باختری نیزهستند کشیده شده است.
آنچه که موجب احساس خطر از سوی سکولارهای اسراییل شده، نفوذ فزاینده فرقهی چرب زبان ارتدوکسهای افراطی به اسم یهودیان حریدی (Haredi) است که از نظر اجتماعی محافظه کار و در پی اوانجلیست کردن محیط اسراییل هستند.
اکثر افراد این فرقه خواهان الحاق کرانه باختری به اسراییل – که راه حل دو دولت دو ملت را برای پایان دادن به نزاع با فلسطینیان به محاق میبرد - هستند و بسیاری از آنها از ساخت معبد سوم در محل مسجد الاقصی حمایت میکنند که این خود میتواند موجب جنگ مذهبی با مسلمانها شود.
همزمان با افول قدرت نتانیاهو، این رهبران افراطی جناح راست نفوذ بیشتری در دولت پیدا کردند و تابستان امسال دو تن از افراد خود را در کابینه منصوب کردند. یکی بتسالل اسموتریش به عنوان وزیر راه بود و دیگری هم خاخام رافی پرز، ریاست سابق ستاد ارتش به عنوان وزیر آموزش و پرورش.
خاخام پرز در اظهارات اغراق آمیزی گفت: به عنوان وزیر آموزش و پرورش در پی آشنا کردن نوجوانان با شهرک سازی است و اسموتریش هم وعده داد که برای انتقال صدها هزار اسراییلی به کرانه باختری بزرگراه خواهد ساخت.
خاخام پرز در مصاحبهای گفت که پیشتر در کار درمان همجنس بازان بوده و الان هم پیش از آنکه مخالفان او را مجبور به عقب نشینی کنند، حامی برنامه درمانی برای تغییر گرایش جنسی آنهاست. خاخام پرز افزود مدارسی را که پیشگو تربیت میکنند جایگزین دانشگاهها خواهم کرد.
اسموتریش هم از تشکیل دستگاه قضا بر پایه تورات صحبت کرد و همین موجب برانگیختن انتقادهای زیادی مبنی بر اینکه او دنبال حاکمیت بر پایه شریعت یهود است گردید.
هورویتس رهبر حزب اتحاد دموکراتیک که هوادار پلورالیسم دینی است میگوید از همه مشمئزکنندهتر مجبور کردن سربازان ارتش و دانش آموزان مدارس به گوش دادن به سخنرانیهای مذهبی است.
او میگوید والدین دانش آموزان از این شکایت دارند که کودکان شان که در مدارس سکولار درس میخوانند باید هفتهای ۹ ساعت آموزش دینی ببینند و بچهها در خانه از والدین میپرسند چرا به کوشر (حلال مطابق شریعت یهود) پایبند نیستید؟ بچههای این والدین نگران این هستند که شلوارشان آنقدر کوتاه نباشد که مواضعی را که موظف به پوشاندن اش هستند نپوشاند. حتی دروسی مثل ریاضیات با محتوای مذهبی آموزش داده میشود.
با همه اینها، سیاستمداران مذهبی راست افراطی در اسراییل میگویند تلاش هایشان از باب دلسوزی است. سخنگوی حزب یامینا میگوید هدف یهودیتر شدن است. او میگوید درباره اقدامات اسموتریش و خاخام پرز به شکل غیر منصفانهای اغراق میکنند. هیچکس دنبال یک رژیم تئوکراتیک در اسراییل نیست.
مذهبیهای افراطی حتی موجب هراس رای دهندگان جناح راست که به طور معمول به نتانیاهو رای میدهند شده اند و بحث برسراینکه کدام ارزشهای یهودی باید اولویت داشته باشند موجب شکاف در میان خانوادههای مذهبی و رای دهندگان شده است.
با هری گرینبرگ وکیل ۶۲ ساله در یکی از کنیسههای منطقه کاتامون در اورشلیم (بیت المقدس) مصاحبه کردیم. او گفت: در انتخابات ماه آوریل به حزب لیکود و نتانیاهو رای داده، اما این بار چنین نخواهد کرد. وی میگوید تمرکز خاخام پرز و اسموتریش بر موضوعات تفرقه افکنانه موجب شده که او در انتخابات کنونی، طرفدار حزب آبی و سفید (میانه روها و لیبرالها) به رهبری بنی گانتس، که وعده وحدت و یکپارچگی کشور را میدهد شود.
گرینبرگ میگوید من هم بچه دارم و هم نوه. آدم وقتی به اسراییل نگاه میکند دوست دارد جامعه را متحد و نه تکه تکه ببیند.
نتانیاهو تا امروز معامله هوشمندانهای با ارتدوکسهای افراطی داشته و در ازای حمایت سفت و سخت آنها از برنامههای اقتصادی و امنیتی اش، دست شان را در زمینه موضوعات مذهبی باز گذاشته، اما با اوج بحث بر سر دین احتمالا این بار در مخمصه افتاده است.
گیلاد مالاخ بر اساس مطالعاتی که داشته میگوید بیش از ۷۰ درصد مردم میخواهند روز شنبه آزادی بیشتری داشته باشند و خواهان ازدواج مدنی و سایر مواردی که ارتدوکسهای افراطی آن را ممنوع کرده اند هستند.
نتانیاهو مایوسانه در تلاش است تا بحث را عوض کند و دایم موضوعات امنیتی را پیش بکشد.
پلزنرعضو انستیتو دموکراسی اسراییل میگوید «این موارد برای نتانیاهو حکم بمب ساعتی را دارند. او دایم با رای دهندگان خودش اصطکاک دارد. اکثر رای دهندگان حزب لیکود یا سکولار و یا سنتی هستند و از خواستهای ارتدوکسهای افراطی حمایت نمیکنند.
البته مخالفان نتانیاهو یاد گرفته اند که او را دست کم نگیرند چرا که او هنوز این توان را دارد که خیلی کارها بکند. انتقادهای شدیدی که اخیرا متوجه ارتدوکسهای افراطی شده ممکن است موجب اتحاد بیشترشان شود و رای دهندگان همفکر آنها را که در حالت معمولی ممکن است به احزاب مدرن تری رای دهند به سمت آنها جذب کند.
توییت حزب شاس که یک حزب ارتدوکس افراطی و سِفاردی محسوب میشود پیام معناداری دارد. یک زوج مسن روز شنبه سرمیز نشسته اند و به صندلیهای خالی دور میز نگاه میکنند. شوهر از زن میپرسد بچهها کجا هستند؟ زن میگوید یکی رفته مهمانی. دیگری رفته خرید. سومی هم داره گذرنامه اش را تمدید میکند و چهارمی هم سر کار است. توییت حزب شاس هشدار میدهد «در صورتی که مواظب نباشیم، شنبهی ما این طور خواهد شد».