تا دو سال بعد چشم انتظار تولد «تومان» و «پارسه» و مرگ «ریال» نباشید!

به فاصله حدود دو هفته از تصویب طرح حذف چهار صفر و جایگزینی ریال با تومان، بانک مرکزی کشورمان در اطلاعیه ای پرده از برخی جزئیات این طرح برداشت.

به گزارش «آزادی»، بر اساس این اطلاعیه، رئیس‌جمهور کشورمان لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور را که در جلسه ۱۳ مرداد به تصویب رسید، برای طی تشریفات قانونی به مجلس ارسال کرد، تا یک گام دیگر به تغییر واحد پول کشورمان نزدیک تر شویم.

تغییر بزرگی که می تواند همه چیز را به قبل از حذف چهار صفر و رسمی شدن تومان و بعد از آن تقسیم کند و رد و نشان آن در همه امور دیده شود. درست مانند تجربه شهروندان ترکیه یا برزیل یا دیگر کشورهای جهان که حذف صفر و تغییر پول رسمی کشورشان را با تمام وجود درک کرده اند.

این در حالی است که بر اساس تجارب جهانیان، سیاست تغییر پول گاه به شکست منجر می شود و از این رو ضرورت دارد که برای موفقیتش، در تهیه و تدوین امور مربوط به تغییر پول جزئیات فراوانی را مد نظر قرار داد و مراقب بود که مبادا گزندی به این فرایند وارد آید.

بر این اساس، یکی از نخستین نکاتی که در طرح اخیر توجه همگان را به خود جلب کرد، «ریال جدید» بود؛ واحدی که قرار است در زیرمجموعه تومان قرار گیرد، به این صورت که هر ۱۰۰ ریال جدید، یک تومان باشد. البته یک تومانِ جدید که معادل ۱۰۰۰ تومان فعلی است!

ماجرا زمانی مهم تر می شود که بدانیم تغییر پول، فرایندی زمان بر و طولانی مدت است و در نتیجه، برای مدتی کشور دارای دو پول رسمی خواهد بود. یکی پول فعلی و دیگری پول های جدید. موضوعی که موجب بروز مشکلاتی خواهد شد و کاری خواهد کرد که همگان نیازمند آموختن شیوه تبدیل پول ها به یکدیگر باشند.

اینها گوشه ای از نگرانی هایی است که از زمان تصویب این طرح در هیات دولت، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. نگرانی هایی که برخی شان در اطلاعیه امروز بانک مرکزی پاسخ داده شده اند،‌از جمله اینکه برخلاف سخنان قبلی مسئولان بانک مرکزی، خبری از «ریال جدید» نیست و قرار است پول خردِ تومان، «پارسه» نام داشته باشد.

بر اساس اطلاعیه بانک مرکزی کشورمان، «واحد پول ایران به تومان تغییر می‌یابد و هر تومان برابر (۱۰۰۰۰) ریال جاری و معادل یکصد پارسه است.» یعنی هر ۱۰۰ ریال فعلی (که اصطلاحا ۱۰ تومان نام دارد)، یک پارسه خوانده شود. واحد جدیدی که نامش در نظرسنجی برگزار شده توسط بانک مرکزی در سالهای گذشته، آرای بالایی گرفته بود.

افزون بر این، در این اطلاعیه تاکید شده که دوره تغییر پول از فعلی به جدید،‌«دوره گذار» نامیده می‌ شود و «حداکثر دو سال خواهد بود.» مدت زمانی که برای اجرای چنین طرحی نسبتا کوتاه به نظر می رسد، به ویژه اگر بدانیم حدود ۸ میلیارد قطعه اسکناس در کشورمان در جریان است که خارج کردن آنها از چرخه استفاده و جایگزینی شان با اسکناس های جدید، به غایت دشوار و هزینه بر است.

اما موعد اجرای این طرح چه زمانی خواهد بود و به تعبیر دیگر، دوره گذار از چه زمانی آغاز خواهد شد؟ این سوالی است که اطلاعیه بانک مرکزی این گونه به آن پاسخ می دهد: «بانک مرکزی موظف است ظرف دو سال از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، ترتیبات اجرایی لازم را جهت آغاز دوره گذار فراهم کند. گفتنی است آیین نامه اجرایی این قانون ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن، توسط بانک مرکزی تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.»

بر این اساس، تومان و پارسه زمانی متولد خواهند شد که لایحه مصوبه دولت در این خصوص در مجلس به تصویب رسیده و تبدیل به قانون شود و پس از آن، فرصت دو ساله ای برای فراهم آوردن ترتیبات اجرایی آن به بانک مرکزی کشورمان داده شود. پروسه ای که احتمالا بیش از دو سال به طول خواهد انجامید!